जीवनसत्त्व डी

जीवनसत्त्व डी किंवा सूर्यप्रकाश डी एक वसा घुलनशील जीवनसत्त्व असून सूर्यप्रकाशाला अनावरणाच्या प्रत्युत्तरामध्ये शरिरातील कोशिकांद्वारे निर्मित स्टेरॉयडची पूर्वावश्यकता आहे. पर्यायाने, तुम्हाला सूर्यप्रकाशाचे अधिक अनावरण नसल्यास किंवा कमी सूर्यप्रकाश असलेल्या ठिकाणी राहत असल्यास, तुम्ही जीवनसत्त्व डी पूरक तत्त्व घेऊ शकता. जीवनसत्त्व डी दूध, अंडी इ. पासून उद्धृत केलेले जीवनसत्त्व डी तुमची हाडे आणि एकूण आरोग्यासाठी कधीही पर्याप्त नसल्याने त्याचा सल्ला दिला जातो. आता, तुम्हाला कसे माहिती आहे की तुम्हाला पर्याप्त सूर्यप्रकाश मिळत आहे आणि ते तुमच्या शरिराद्वारे जीवनसत्त्व डीमध्ये रूपांतरित केले जात आहे? याचे आणी काही इतर महत्त्वपूर्ण प्रश्नांचे उत्तर मिळण्यासाठी पुढे वाचा.

  1. सूर्यप्रकाशामधून मला जीवनसत्त्व डी कसे मिळेल? - How do I get Vitamin D from sunlight? in Marathi
  2. जीवनसत्त्व डीचे स्त्रोत - Sources of Vitamin D in Marathi
  3. जीवनसत्त्व डीचे फायदे - Vitamin D benefits in Marathi
  4. जीवनसत्त्व डीची मात्रा - Vitamin D dosage in Marathi
  5. जीवनसत्त्व डी सहप्रभाव - Vitamin D side effects in Marathi
जीवनसत्त्व डी स्त्रोत, फायदे, सहप्रभाव आणि मात्रा चे डॉक्टर

भारत भूमध्य रेषेच्या अगदी जवळ असल्याचा विचार करता, अधिकतर भागांमध्ये वर्षाच्या अधिकतर दिवशी पर्याप्त सूर्यप्रकाश उपलब्ध असतो, पण जीवनसत्त्व डी निर्माण करण्याकरिता तुमच्या त्वचेसाठी सूर्यप्रकाशाचे योग्य प्रमाण मिळण्यासाठी, तुम्हाला काही बाबींचा विचार केला पाहिजे.

जीवनसत्त्व डी मिळण्याची सर्वाधिक नैसर्गिक पद्धत आहे सूर्याला मोकळ्या त्वचेला अनावृत्त करणें. कपड्याखाली आच्छादित त्वचेला जीवनसत्त्व डी संश्लेषित करण्यासाठी पर्याप्त अनावरण मिळत नाही. तुमच्या शरिराद्वारे अवशोषित जीवनसत्त्व डीचे प्रमाण अनावरण, कोणीकरण याची वेळ, तुमच्या त्वचेचे रंग आणि सूर्याला अनावृत्त त्वचेच्या भागावरही निर्भर आहे. प्रमुख कायदा म्हणजे सूर्याच्या मोठ्या क्षेत्राला एक विशाल भाग अनावृत्त करणें, जसे की तुमची पाठ, चेहरा आणि हातांऐवजी, कारण ते अधिक सूर्यप्रकाश अवशोषित आणि परिवर्तित करू शकते. काळजी करू नका, तासनतास सूर्यात पडून राहून त्वचा काळी पडण्याची आवश्यकता नाही. दिवसाची योग्य वेळ असल्यास 15 मिनिटे (त्वचेच्या रंगानुसार अधिक)  पर्याप्त असतील. योग्य वेळेचा विचार करता, मोसम आणी क्षेत्रांनुसार ते बदलते, याची नोंद घेणें गरजेचे आहे.

जीवनसत्त्व डीवरील अनेक संशोधन सुचवतात की तुम्ही भारतात राहत असल्यास प्रत्येक महिन्यांत सकाळी 11 ते दुपारी 1 वाजता त्वचेवर सूर्यप्रकाश घेणें योग्य आहे. उन्हाळाच्या दिवसांमध्ये, यूव्ही किरणे चरमोत्कर्षावर असल्याने, तुमच्या त्वचेला क्षतीपासून आणि त्वचेच्या कर्करोगाच्या धोक्यापासून वाचवणें आवश्यक असते. म्हणून,  सकाळी 9 ते दुपारी 12च्या वेळ सामान्यपणें विहित केली जाते आणि तिला सुरक्षित समजले जाते. तसेच, तुम्ही भूमध्यरेषेच्या अगदी जवळ राहत असल्यास, संपूर्ण वर्षभर हे जीवनसत्त्व मिळणें तुमच्यासाठी अधिक सोपे आहे, कारण भूमध्यरेषेच्या जवळ सूर्य आपल्या सर्वोत्तम कोणावर असतो.

संशोधकांच्या माहितीप्रमाणें, यूव्ही किरणांचे सर्वोच्च स्तर उत्तरी क्षेत्रात आणि भारताच्या आत पूर्वोत्तर क्षेत्रात सर्वांत कमी असे आढळते. याचे अर्थ असे की जीवनसत्त्व डीच्या अधिक जैवउपलब्धतेसाठी अनावरणाचा अधिक वेळ हवा. अधिक गोर्र्या प्रकारच्या त्वचा गडद प्रकारच्या त्वचांपेक्षा अधिक सूर्यप्रकाश अवशोषित करेल. खूप गोर्र्या प्रकारांसाठी, सूर्याखाली 15 मिनिटे पुरतील, पण जीवनसत्त्व डीचे 10, 000 ते 25, 000 आययू बनवण्यासाठी 45  मिनिटे ते एक तासाची गरज आहे, जसे की संशोधकांनी सुचवले आहे. जळणें आणि इतर धोके टाळण्यासाठी उन्हात त्वचेला अनावृत्त करतांना सावध रहा.

जीवनसत्त्व डीचे सर्वाधिक नैसर्गिक स्त्रोत म्हणजे सूर्यप्रकाश, विशेष करून यूव्ही-बी किरणे. पर्याप्त अनावरण केलेले असल्यास, तुमच्या त्वचेतील कोशिका (एपिडर्मिस) सूर्यप्रकाशाला जीवनसत्त्व डी३ मध्ये परिवर्तित करतात, जे भंडारणासाठी शरिराच्या कोशिका आणि यकृतामध्ये परिवहन केले जाते.

जीवनसत्त्व डीचे इतर स्त्रोत आहेत:

  • अंड्याची जर्दी
  • ट्युना, हेरिंग आणि सॅल्मॉनसारखे मासे
  • चीझ
  • बैलाचे यकृत
  • कॉड लिव्हर ऑयल
  • ऑएस्टर
  • श्रिंप
  • दूध, सॉय मिल्क आणि त्यांची उत्पादने.
  • धान्ये आणि ओटमील्ससारखे काही पॅकेज पदार्थ.
  • जीवनसत्त्व डी पूरक तत्त्व आणि टॅबलेट.

जीवनसत्त्व डी तुमच्यासाठी का आवश्यक आहे, आणि ते तुमच्या शरिराच्या कार्यावर कसे प्रभाव पाडते, याची चर्चा करू या.

  • हाडांना बळकट करतो: जीवनसत्त्व डी शरिरात फॉस्फोरसमध्ये कॅल्शिअम अवशोषण करण्यासाठी आवश्याक आहे, दोन खनिजे हाडांच्या मूळभूत संरचनेचा निर्माण करतात. जीवनसत्त्व डीच्या कमतरतेमुळे हाडे अशक्त होऊ शकतात, ज्यांमुळे अस्थिभंग होऊ शकतो.
  • मुलांना फायदे: जीवनसत्त्व डी शिशू आणि मुलांमध्ये हाडांच्या योग्य विकासासाठी महत्त्वपूर्ण आहे. या जीवनसत्त्वच्या कमतरतेमुळे मुलांमध्ये रिकेट्स होते. रोज 2000 आययू जीवनसत्त्व डी रोज घेणें मुलांमध्ये स्टॅरॉयडप्रतिरोधी दम्याच्या प्रबंधनामध्ये फायद्याचे सिद्ध झाले आहे.
  • महिलांसाठी फायदे: जीवनसत्त्व डी पूरक तत्त्वाचा सल्ला मेनॉपॉझ लक्षणे सुधारणें आणि स्त्रियांमध्ये ऑस्टिओपोरोसिसचा धोका कमी करण्यासाठी दिला जातो, जे विशेषकरून मेनॉपॉझनंतर असते.
  • दातांना बळकट करतो: संशोधन प्रमाण सुचवतात की जीवनसत्त्व डी पूरक तत्त्व मुले आणि प्रौढ दोघांमध्ये डेंटल कॅरिझचा धोका कमी करतो. ते दातांच्या पुनर्खनिजीकरणामध्ये मदत करते आणि दातांचा ह्रास टाळते.
  • स्नायूचा बळकटपणा वाढवतो: शरिरातील कॅल्शिअम स्तर नियामित करून, जीवनसत्त्व डी स्नायूंची शक्ती आणि वजन सुधारण्यात मदत करतो. त्याचे शारीरिक बळावर सकारात्मक प्रभाव पडते.
  • वजन कमी होण्यास वाव देतो: प्रचुर मात्रेत जीवनसत्त्व डी असलेल्या पदार्थांमुळे भूक कमी करून वजन कमी करण्यात मदत होते. ते व्यायामाचे प्रदर्शन सुधारते आणि थकवा कमी करून, वजन कमी करण्यास वाव देतो.

हाडांसाठी जीवनसत्त्व डी - Vitamin D for bones in Marathi

जीवनसत्त्व डीचे सर्वांत प्रसिद्ध प्रभाव व फायदे तुमच्या हाडाच्या आरोग्यावर होतो. जीवनसत्त्व डी तुमच्या शरिरात खाद्य स्ग्त्रोत आणि पूरक तत्त्वांमधून कॅल्शिअम आणि फॉस्फेट अवशोषित होण्यात मदत होते. जसे की आम्हाला माहीतच आहे, निरोगी हाडांचा ढाचा बनण्यासाठी कॅल्शिअम खूप आवश्यक आहे. जीवनसत्त्व डी तुमच्या शरिरातील हाडे निरोगीपणें वाढणें नियामित करून त्यास वाव देतो आणि त्यांना योग्य ढाच्यात ठेवतो.

जीवनसत्त्व डीची कमतरता झाल्यास ही यंत्रणा प्रभावित होऊ शकते, ज्याने मऊ किंवा विकृत हाडे होतात आणि लहान मुलांमध्ये रिकेट्स आणि प्रौढ लोकांमध्ये ऑस्टिओमॅलॅशिआचा वाढता धोका निर्माण होतो. हे टाळण्यासाठी, जीवनसत्त्व डी पूरक तत्त्वांसोबत ऑर्थोपेडिक्स सुचवून हाडांचे खनिजीकरण वाढवले जाते, ज्याने तुम्हाला हाडांचे दुखणें अनुभवास येतो.

मुलांसाठी जीवनसत्त्व डी - Vitamin D for children in Marathi

हाडांच्या आरोग्यावर त्याच्या आश्चर्यकारक प्रभावांमुळे, जीवनसत्त्व डी हाडांची वाढ व संरचनेच्या टप्प्यांदरम्यान जीवनसत्त्व डी आवश्यक आहे, जे खूप लहान मुले आणि मुलांमध्ये असते. अधिक बळकट हाडांस वाव देण्यासाठी जीवनसत्त्व डी पूरक तत्त्वांसह मुलांना विहित केल्याने रिकेट्स विकसित करून संभावना कमी होते, जे एका व्यक्तीच्या विकासात्मक चरणादरम्यान विकसित होते.

जीवनसत्त्व डीमध्ये तुमचा शिशू/मुलाच्या आरोग्यासाठी अनपेक्षित फायदे असतात. जीवनसत्त्व डीचे पूरक तत्त्व दिल्याने एक्झेमा, एटोपिक डर्माटायटीस आणि दम्यासारख्या शैशवावस्थेतील रोगांचे प्रमाण कमी होण्याचा पुरावा मिळालेला आहे, जे शिशूचे प्रतिकारशक्ती वाढवून होते. दररोज 2000 आययू पूरक तत्त्व दिल्याने स्टेरॉयड प्रतिरोधक दम्याच्या प्रबंधनात मदतीचे असल्याचे माहीत आहे.

(अधिक वाचा: दम्यावरील उपचार)

वयस्कर लोकांसाठी जीवनसत्त्व डी - Vitamin D for elderly in Marathi

असा विश्वास आहे की सर्वाधिक हाडांचा वजन पोषण, जनुके, जीवनशैली आणि भौतिक घटकांमार्फत जीवनाच्या तिसर्र्या दशकादरम्यान होतो. यानंतर, चाळीशीमध्ये हाडांच्या वजनातील घनत्त्व कमी होते किंवा हाडांची क्षती होते. संशोधकांनी सिद्ध केले आहे की या चरणांदरम्यान अपर्याप्त जीवनसत्त्व डी घेतल्याने हाडाचे खनिजीकरण आणि क्षतीची प्रक्रिया वेगवान होते. अशाप्रकारे, जीवनसत्त्व डी पूरक तत्त्व दिल्याचा सल्ला वाढत्या वयादरम्यान अत्यधिक हाडांची क्षती टाळण्यासाठी दिला जातो.

जीवनसत्त्व डीमुळे अस्थिभंग कमी होतो - Vitamin D reduces fractures in Marathi

आधी चर्चा केल्याप्रमाणें, हाडांच्या वजनाचे घनत्त्व कमी होतो, ज्याने हाडे अधिक अशक्त होऊन अस्थिभंगाचा धोका वाढतो. संशोधकांचा दावा आहे की जीवनसत्त्व डीच्या कमतरतेमुळे कॅल्शिअम अवशोषित होण्यात घट होते, ज्याने हाडामधील कॅल्शिअम ऑयन उत्सर्जित होऊन रक्तातील कॅल्शिअमचे सामान्य स्तर सांभाळले जाते. अभ्यासांनी हाडांच्या वजनाचे घनत्त्व आणि अस्थिभंगाच्या वाढत्या धोकामुळे थेट संबंधाचे प्रात्यक्षिक दाखवून दिले आहे, जे आहारातील स्त्रोत किंवा पूरक तत्त्वांतून व्यवस्थित प्रमाणात जीवनसत्त्व डी घेतल्याने टाळले जाऊ शकते, जर असे तुमच्या चिकित्सकाने विहित केले असेल.

(अधिक वाचा: अस्थिभंगावर उपचार)

महिलांसाठी जीवनसत्त्व डी - Vitamin D for women in Marathi

हाडाची क्षती वाढत्या वयाबरोबर वाढते आणि त्याचे प्रभाव स्त्रियांमध्ये सुस्पष्ट दिसतात, जे रजोनिवृत्तीच्या प्रभावांमुळे होते आणि ते त्याच वयादरम्यान होते. रजोनिवृत्ती म्हणजे स्त्रियांच्या मासिक धर्मात 45 ते 55 वर्षे वयामध्ये निरंतरता खंडित झाल्याने होते. या टप्प्यामध्ये स्त्रियांमध्ये मूड स्विंग, चिंता आणि हार्मोन असमतोल होतो, ज्याबरोबर ऑस्टिओपोरोसिसचा धोकाही वाढतो.

ऑस्टिओपोरोसिस ने वयासोबत हाडे अशक्त होताता, ज्याने ते अधिक मऊ होतात आणि अस्थिभंगाचा धोका वाढतो. हाडांचे वजन आणि शक्तीची वाढीव क्षती या रोगात होऊन वैशिष्ट्यपूर्ण ‘स्पॉंजी बोन’ होते. एस्ट्रोजन हार्मोनच्या स्तरात रजोनिवॄत्तीनंतर घट होऊन, जे हाडाच्या तंतूवरील सुरक्षात्मक प्रभाव होतात, जे रजोनिवृत्तीमध्ये अतिरिक्त हाडांच्या क्षतीचे कारण समजले जाते.

संशोधकांनी प्रतिपादित केलेले आहे की कॅल्शिअम अवशोषण रजोनिवृत्तीनंतर झपाट्यने कमी होते, जी हाडे ठिसूळ होण्यास कारणीभूत आहे. कॅल्शिअम अवशोषण आणि नियामन एस्ट्रोजन हार्मोनच्या नियंत्रणाखाली असलेले समजले जाते. रजोनिवृत्तीचे प्रभाव अपरिहार्य असून, विविध संशोधकांनी सुचवले आहे की जीवनसत्त्व डीच्या स्तराचे रजोनिवृत्तीनंतरच्या हार्मोन स्तरांशी जवळचे नाते आहे. ते या स्थितीत स्त्रियांना होणार्र्या मूड विकार व स्नायूअस्थिपंजर विकारांच्या लक्षणाशीही निगडीत आहे.

संशोधकांचा कसून दावा आहे की अधिक प्रमाणात जीवनसत्त्व डीच्या उच्च स्तरामुळे मेनॉपॉझ लक्षणांच्या संख्येत घट होते, ज्याने रजोनिवृत्तीनंतर हाडांच्या घनत्त्वात सुधारही होतो. म्हणून स्त्री आणि पुरुष दोघांमध्येच  45- 60 वर्षे वय असल्यास तुम्ही नियमितपणें तपासणी करून घेतली पाहिजे.

दातांसाठी जीवनसत्त्व डी - Vitamin D for teeth in Marathi

डेंटल कॅरीझ किंवा दात घासलयने दातांच्या संरचनेचे विखनिजीकरण आणि विनाश होते, जे प्रभावित संरचनांच्या आधारे वेदनादायक असते किंवा असू शकत नाही. एकदा सुरू झाल्यास, रोग परत करता येत नाही, पण डेंटल ड्रिल्स आणि फिलिंग पदार्थांच्या साहाय्यान उपचार करता येतो. या रोगाला परत करणें अशक्य असल्याने, ते होण्यापासून टाळणें आवश्यक आहे.

तुमची मौखिक स्वच्छता राखून ठेवणें आणि कमी साखर घेणें निवारणासाठी महत्त्वाचे असून, संशोधन प्रमाण सुचवते की जीवनसत्त्व डी डेंटल कॅरीझचा धोका कमी करून मुले आणि प्रौढांना दिल्यास साहाय्य करतो. दातांची संरचना अधिकतर कॅल्शिअम आयंस (कॅल्शिअम फॉस्फेट) पासून बनल्याने, जीवनसत्त्व डीचे या टप्प्यावर आहारात पूरक तत्त्व दिल्याने बळकत दात होऊन कॅल्शिअम आयन्स शृंखलाबद्ध होते आणि नाश होण्यापासून प्रतिकार होतो.

स्नायूंसाठी जीवनसत्त्व डी - Vitamin D for muscles in Marathi

जीवनसत्त्व डीचे स्नायूंची शक्ती आणि वजन यावर सकारात्मक प्रभाव होतो, आणि तसेच व्यक्तीची शारीरिक शक्ती, क्षमता आणि प्रदर्शनावर परिणाम होतो. त्याने शरिरातील कॅल्शिअम स्तर नियामित होतात, जे स्नायूची शक्ती व कार्य याचे नियामन करण्यात मदत करतात, त्याच्या कमतरतेने मसल क्रॅंप्स होतात. अनेको अभ्यासांनी व्यक्तींमध्ये फॉल्सच्या दरामध्ये लक्षणीय घट दर्शवली आहे, जी सुधारित स्नायू वजन व असंतुलन याची सूचना देते. स्नायूमधील तंतू आणि त्याच्या रचनेवरील प्रभावावर अभ्यास होणें अजून बाकी आहे.

जीवनसत्त्व डी व वजन कमी होणें - Vitamin D weight loss in Marathi

प्रचुर जीवनसत्त्व डी असलेल्या पदार्थांमध्ये भूक दाबणारे कार्य होतात, ज्याने वजन कमी होण्यास मदत होते. वजन कमी होण्यासाठी आधीच नियंत्रणात्मक आहार घेत असलेल्या व्यक्तींना त्यांया आहारात जीवनसत्त्व डी प्रचुर असलेल्या पदार्थ ठेवण्याचा सल्ला देऊन ऊर्जेचे स्तर पोषित करण्याचा सल्ला दिला जातो, ज्याने थकवा आणि घेरी येणें टळून व्यायामाच्या प्रदर्शनामध्ये सुधारणा होते. याने वजन कमी करण्याचे प्रवास निरोगी असून कमी तणावाचे होते.

जीवनसत्त्व डी आणि कर्करोग - Vitamin D and cancer in Marathi

हे सामान्यपणें दिसून आले आहे की, सूर्यप्रकाश असलेल्या क्षेत्रांमधील लोकांना काही कर्करोग विकसित होण्याचा धोका कमी असतो. संशोधकांनी या निष्कर्षाच्या जीवनसत्त्व डीच्या उच्च स्तराबरोबर संबंध असण्याबद्दल खूप चर्चा केली आहे. वास्तविक पाहता, कमी स्तराचे जीवनसत्त्व डी काही प्रकारच्या कर्करोगांचे सूचक असते. अधिकतर अभ्यासांमध्ये कर्करोगाचा धोका कमी करण्यासाठी शरिरावर जीवनसत्त्व डीचे सुरक्षात्मक संबंध सिद्ध झाले आहे, विशेषकरून कोलोरेक्टल कर्करोग. अशाप्रकारे, जीवनसत्त्व डी पूरक तत्त्वांनी कर्करोगाचा धोका व मर्त्यता कमी करण्यास सुचवले आहे.

जीवनसत्त्व डीची मात्रा तुमच्या शरिराच्या आवश्यकता व गरजांवर अवलंबून आहे, आणि लिंग, वय, वैद्यकीय परिस्थिती व क्षेत्र/भौगोलिक स्थितीप्रमाणें बदलत आहे. आपल्या देशात सूर्यप्रकाशाची चांगली उपलब्धता असूनही, भारतियांना जीवनसत्त्व डी कमी असण्याचा त्रास असतो, ज्याचे कारण अधिक त्वचा पिग्मेंटेशन आणि सनस्क्रीनचे स्थानिकरीत्या अवलेप केल्याने सूर्याद्वारे होणारी क्षती टळते.

भारतीय वैद्यकीय संशोधन परिषदेप्रमाणें, सल्ला दिलेले दैनिक 400 आययू घेतल्याचे भारतीयांसाठी सुचवण्यात आले आहे, ज्यांना सूर्यप्रकाशातून जीवनसत्त्व डी मिळत नसतो. रक्तातील जीवनसत्त्व डीचे सामान्य स्तर  20 नॅनोग्राम/मिलिलिटर ते 50 एनजी/एमएल निरोगी व्यक्तींसाठी असतो. 12 एनजी/एमएलपेक्षा कमी किंमत जीवनसत्त्व डीच्या कमतरतेचे सूचक आहे.

जीवनसत्त्व डी रक्तात जीवनसत्त्वचे सामान्य स्तर राखून ठेवण्यासाठी दररोज, आठवड्यातून, महिन्यातून किंवा तिमाहीतून दिले जाऊ शकते, जसे की 25-हायड्रॉक्सी जीवनसत्त्व डी रक्तचाचणीद्वारे सुचवले जाते.

गंभीर कमतरतांवर उपचार करण्यासाठी, 300, 000 आययूचे अधिक बोलस दिले जाते, ज्यानंतर वारंवार कमी प्रमाण दिले जाते. मुलांमध्ये, कमतरतेवर उपचार जीवनसत्त्व डी3 चे 50, 000 आययू आठवड्यातून 6 ते 8 आठवडे दिल्याने होते आणि त्यानंतर महिन्यातून एकदा 600 ते 1000 आययू दररोज पाठपुरावा मात्रा म्हणून दिल्या जातात, जे वर्षभर सुरू ठेवायची गरज असते. (1 आययू=0. 025 एमसीजी)

दीर्घलंबित जीवनसत्त्व डी पूरक तत्त्वांचे सामान्य सहप्रभाव याप्रकारे आहेत:

खूप जास्त प्रमाणात, जीवनसत्त्व डीमुळे हायपरकॅल्सीमिआ (स्नायूमधील वेदना, लक्ष न लागणें आणि भ्रम, स्नायूमध्ये अशक्तता आणि अत्यधिक थकवा व तहान) , मूत्रपिंडाची क्षती किंवा मुतखडा होऊ शकतो.

Dr. Dhanamjaya D

Dr. Dhanamjaya D

Nutritionist
16 Years of Experience

Dt. Surbhi Upadhyay

Dt. Surbhi Upadhyay

Nutritionist
3 Years of Experience

Dt. Manjari Purwar

Dt. Manjari Purwar

Nutritionist
11 Years of Experience

Dt. Akanksha Mishra

Dt. Akanksha Mishra

Nutritionist
8 Years of Experience

संदर्भ

  1. Y. Lhamo, Preeta Kaur Chugh, C. D. Tripathi. Vitamin D Supplements in the Indian Market. Indian J Pharm Sci. 2016 Jan-Feb; 78(1): 41–47. PMID: 27168680
  2. Cedric F. Garland et al. The Role of Vitamin D in Cancer Prevention. Am J Public Health. 2006 February; 96(2): 252–261. PMID: 16380576
  3. Song M et al. Plasma 25-hydroxyvitamin D and colorectal cancer risk according to tumour immunity status. Gut. 2016 Feb;65(2):296-304. PMID: 25591978
  4. National Cancer Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; Vitamin D and Cancer Prevention
  5. Lisa Ceglia. Vitamin D and Its Role in Skeletal Muscle. Curr Opin Clin Nutr Metab Care. 2009 Nov; 12(6): 628–633. PMID: 19770647
  6. Lars Rejnmark. Effects of Vitamin D on Muscle Function and Performance: A Review of Evidence from Randomized Controlled Trials. Ther Adv Chronic Dis. 2011 Jan; 2(1): 25–37. PMID: 23251739
  7. Khosravi ZS, Kafeshani M, Tavasoli P, Zadeh AH, Entezari MH. Effect of Vitamin D Supplementation on Weight Loss, Glycemic Indices, and Lipid Profile in Obese and Overweight Women: A Clinical Trial Study. Int J Prev Med. 2018 Jul 20;9:63. PMID: 30123437
  8. Erin S. LeBlanc et al. Vitamin D levels and menopause-related symptoms. Menopause. 2014 Nov; 21(11): 1197–1203. PMID: 24736200
  9. Daniel D. Bikle. Vitamin D and Bone. Curr Osteoporos Rep. 2012 Jun; 10(2): 151–159. PMID: 22544628
  10. Eamon Laird, Mary Ward, Emeir McSorley, J.J. Strain, and Julie Wallace. Vitamin D and Bone Health; Potential Mechanisms. Nutrients. 2010 Jul; 2(7): 693–724. PMID: 22254049
  11. Yoshida T, Stern PH. How vitamin D works on bone. Endocrinol Metab Clin North Am. 2012 Sep;41(3):557-69. PMID: 22877429
  12. Marwaha RK. Regional and seasonal variations in ultraviolet B irradiation and vitamin D synthesis in India.. Osteoporos Int. 2016 Apr;27(4):1611-1617. PMID: 26630977
Read on app