శంఖపుష్పి ప్రయోజనాలు, మోతాదు మరియు దుష్ప్రభావాలు - Benefits, Dosage and Side Effects of Shankhpushpi in Telugu

శరీరంలో జీర్ణక్రియ ప్రక్రియకు సహాయంగా ఉండేందుకు శంఖపుష్పిని సంప్రదాయకంగా వాడుతున్నారు. మొక్కలోని అన్ని భాగాల నుంచి సేకరించిన సారం శరీరంలో ద్రవం నిలుపుదలను నివారించడంలోను మరియు జీర్ణక్రియకు మద్దతుగా నిలవడంలో సహాయపడుతుంది. ఇది ప్రేగు-సంబంధ రుగ్మతలకు, ముఖ్యంగా విరేచనాలకు చికిత్స చేయడానికి, ఒక గొప్ప నివారిణిగా పరిగణించబడుతుంది.

ఇటీవలి అధ్యయనం ద్వారా శంఖపుష్పి యాంటీ బాక్టీరియల్ లక్షణాలను కలిగి ఉందని రుజువైంది. ఈ మూలిక యొక్క ఎథనాలిక్ సారానికి సూడోమోనాస్ ఎరుగినోసా , బాసిల్లస్ సబ్లిటిస్ మరియు ఎస్చెరిచియా కోలి వంటి ప్రముఖ సూక్ష్మజీవి జాతుల చర్యలకు వ్యతిరేకంగా పనిచేసే శక్తి కలిగి ఉన్నట్లు కనుగొనబడింది. దీన్ని తగిన మోతాదులో తీసుకొంటే బాక్టీరియాల వలన కలిగే అతిసారం వంటి వ్యాధులను నివారించవచ్చు .

ఈ మూలికలోని టానిన్లు (టానిన్స్), సాఫోనిన్లు, కమారిన్లు, ఫ్లేవానాయిడ్లు, ఫెనాల్ మరియు ట్రిటెర్పెన్యియిడ్లు వంటి అనేక జీవక్రియా (బయోలాక్టివ్) సమ్మేళనాలు రోగకారక బాక్టీరియా చర్యలకు వ్యతిరేకంగా పని చేస్తాయి. శంఖపుష్పి యొక్క సూక్ష్మజీవి వ్యతిరేక (యాంటీ బాక్టీరియల్) లక్షణాలు గాయాల చికిత్సకు ఉపయోగకరంగా ఉంటుంది.

2017 లో నిర్వహించిన ఒక అధ్యయనం ప్రకారం, శంఖపుష్పి యాంటీ ఆక్సిడైజింగ్ లక్షణాలను కలిగి ఉందని కనుగొనబడింది. స్వేచ్చా రాశుల్ని (శరీరం యొక్క వివిధ అవయవాలకు నష్టం కలిగించేవి) తటస్తం చేయగల సామర్థ్యాన్ని ఈ మూలిక సారానికి  ఉంది.

శరీర కణాలకు నష్టాన్ని నివారించడంలో లేదా ఆ నష్టాన్ని జాప్యం చేయడంలో అనామ్లజనకాలు సహాయపడతాయి మరియు శరీరం యొక్క సరైన జీవక్రియ కోసం ఈ అనామ్లజనకాలు అవసరం. ఈ మూలికలో ఉన్నఫ్లేవానాయిడ్లు వంటి జీవ సంబంధిత సమ్మేళనాలు దాని బలమైన యాంటీ ఆక్సిడెంట్ లక్షణానికి మరియు సంబంధిత ఆరోగ్య ప్రయోజనాలకు బాధ్యత వహిస్తాయి.

(మరింత చదువు:  యాంటీఆక్సిడెంట్ ఆహారాలు)

శంఖపుష్పి సేవనం గుండెకు ఉపయోగకరంగా ఉంటుందని కనుగొనబడింది. ఈ మూలిక యొక్క సారం రసాయన (ఎథనోలిక్) పదార్ధాలు నాన్-ఎస్టేరిఫైడ్ కొవ్వు ఆమ్లాల (non-esterified fatty acids) స్థాయిలను తగ్గించడంలో సహాయపడతాయని ఇటీవలి అధ్యయనం నిరూపించింది, గుండె పోటు వంటి హృదయ సంబంధ రోగాలకు నాన్- ఎస్టేరిఫైడ్ కొవ్వు ఆమ్లాల సమీకరణం ఒక ప్రధాన కారణం. NEFA స్థాయిలు ప్రాధమికంగా జీవక్రియా (బయోఆక్టివ్) సమ్మేళనం, కాఎమ్పెఫరోల్, మొక్కలో కనిపించే ఓ ఫ్లేవానోయిడ్ యొక్క కార్యకలాపాల ద్వారా తగ్గించబడతాయి, తద్వారా గుండె ఆరోగ్యాన్ని నిర్వహించడంలో శంఖపుష్పి పాత్రను సూచిస్తాయి.

శంఖపుష్పి మూలిక యొక్క ప్రముఖ ఉపయోగం చర్మ ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుపర్చడం. చర్మం నాణ్యత కోసం ఈ శంఖపుష్పి మూలికను ఒక ప్రత్యామ్నాయంగానో లేదా టానిక్ గాను ఉపయోగించవచ్చు. ఇది చర్మము లోనికి చొచ్చుకొనిపోయి, దాని అన్ని పొరలకు పోషకాలను అందిస్తుందని అధ్యయనాలు కనుగొన్నాయి. ఇది చర్మానికి ఆరోగ్యకరమైన మెరుపును అందిస్తుంది. అంతేకాకుండా, మొటిమలు వంటి చర్మ రుగ్మతలక్కూడా ఈ మూలిక ద్వారా చికిత్స చేయవచ్చు. శంఖపుష్పి యొక్క చర్మపు ప్రయోజనాలను సాధించడానికి జీలకర్ర మరియు పాల మిశ్రమంతో కలిపి ఈ మూలికను (శంఖపుష్పి) సేవిస్తారు.

మన శరీరానికి శంఖపుష్పి యొక్క ముఖ్యమైన ఉపయోగం మెదడు శక్తిని పెంచడం. ఇది ప్రధానంగా మెదడుకు టానిక్ (బలవర్ధిని)గా మరియు ప్రేరేపణకారిగా (స్టిమ్యులేటర్గా) పని చేస్తుంది. ఈ మూలికలో ఉన్న అనేక జీవక్రియాశీల (బయోఆక్టివ్) సమ్మేళనాలు జ్ఞాపకశక్తిని పెంపొందిస్తాయి, జ్ఞాపకశక్తి కోల్పోవడమనే తొందరను నివారించడంలో సహాయపడుతుంది. ఈ మొక్కకు నాడీరక్షణ (మెదడును కాపాడుతుంది) లక్షణాలను కలిగి ఉంది. జ్ఞాపకశక్తిని పెంచడంలో సహాయపడే ఒక ప్రముఖ సహజ ఔషధం గా ఇది పరిగణించబడుతుంది.

భారతదేశంలో, పురాతన కాలం నుంచి, అన్ని వయసులవారికి ఈ శంఖపుష్పి మూలికను ఉపయోగించడం జరిగింది. మెదడు సామర్థ్యాన్ని మరియు శక్తిని మెరుగుపరచడం ద్వారా ఈ మూలిక మెదడుకు ఉత్తేజకంగా పనిచేస్తుంది. మూలిక యొక్క సహజ రసాయనిక పదార్థాలు మెదడులో ఉద్రిక్తతను తగ్గించి నెమ్మదిని మరియు శాంతిని కలుగజేయడానికి సహాయపడుతుంది. శంఖపుష్పి (కన్వల్ల్యులస్ ప్లురికొలైస్) ని నిద్రలేమితో బాధపడుతున్న వ్యక్తులకు ఓ ట్రాంక్విలిజెర్ (ఆదుర్దాను తగ్గించే మందు) గా ఉపయోగపడుతుంది.

ఆందోళన మరియు కుంగుబాటు వంటి రుగ్మతలపై శంఖపుష్పి (కాన్వాల్యులస్ ప్లరికాలిస్) ప్రభావవంతంగా పని చేస్తుందని గుర్తించారు. ఈ మూలిక సేవనంవల్ల శాంతి మరియు మనసుకు నెమ్మదిని కల్గించడంలో సహాయపడుతుందని అనేక అధ్యయనాలు సాక్ష్యంతో పాటు నిరూపించాయి. ఈ మొక్క మంచి నిద్రను ప్రోత్సహిస్తుంది. ఆందోళన మరియు మానసిక అలసటకు ఉపశమనం కల్గించడంలో కూడా ఇది ప్రభావశాలి. ఆందోళనతో కూడిన రుగ్మతలతో బాధపడుతున్న రోగులకు ఈ మూలికా సేవనం ఉపయోగకరంగా ఉంటుందని ఈ మూలికపై అధ్యయనాలు జరిపిన వైద్య అధ్యయనాలు కనుగొన్నాయి.

గ్లైకోప్రోటీన్ స్రావాల కారణంగా శరీరంలో ఏర్పడే వివిధ పండ్లను నయం చేయడంలో కూడా శంఖపుష్పి ప్రభావవంతంగా పనిచేస్తుంది. మొత్తం మొక్క యొక్క రసం సేవించడంవల్ల జీర్ణమండల పుండ్లను (peptic ulcers) తగ్గించడంలో బాగా పని చేస్తుంది. ఈ మూలిక యొక్క పండ్లను  నయం చేసే సామర్థ్యం దాన్లోని ‘ముసిన్’ స్రావం వంటి కొన్ని శ్లేష్మ రక్షణాత్మక కారకాల యొక్క క్రియాశీలతను ఈ మూలిక క్రియాశీలకంగా మారుస్తుందని అధ్యయనాలు కనుగొన్నాయి.

(మరింత చదువు: కడుపులో పుండ్లు)

2017 లో నిర్వహించిన ఒక అధ్యయనం ప్రకారం, శంఖపుష్పి (కాన్వాల్యులస్ ప్లురిరికోలిస్)లో  థైరాయిడ్ రుగ్మతకు వ్యతిరేకంగా పని చేసే గుణాన్ని కలిగి ఉందని కనుగొనబడింది. శంఖపుష్పి వేర్ల సారం థైరాయిడ్ గ్రంథి అతి క్రియ (హైపర్ థైరాయిడిజం)కు వ్యతిరేకంగా పని చేసి రుగ్మత తగ్గుముఖం పట్టడానికి ఉపయోగకరంగా ఉంటుందని కనుగొనబడింది. మొక్క యొక్క సారం ఒత్తిడి పరిస్థితుల్లో ఉత్పత్తి చేయబడిన థైరాయిడ్ హార్మోన్ల స్థాయిలను తగ్గించడం ద్వారా థైరాయిడ్ చర్యను నిరోధిస్తుంది. ఈ  మూలిక హైపర్ థైరాయిడిజం యొక్క లక్షణాలను మెరుగుపరచడంలో సహాయపడుతుంది. కాలేయం ఉత్పత్తి చేసే కొన్ని ఎంజైములపై ఈ మూలిక గట్టిగా పనిచేసి థైరాయిడ్ గ్రంధి అతిక్రియ వ్యాధి లక్షణాల్ని గుణముఖం పట్టిస్తుంది.

శంఖపుష్పి సారం రక్తంలో కొవ్వుల (కొలెస్ట్రాల్) స్థాయిని తగ్గిస్తుందని ఇటీవలి అధ్యయనం కనుగొంది. మన శరీరానికి హానికరమైన ట్రైగ్లిసెరైడ్స్, ఫాస్ఫోలిపిడ్లు మరియు తక్కువ-సాంద్రత కలిగిన లిపోప్రొటీన్ కొలెస్టరాల్ (LDL) తగ్గించడంలో ఈ మొక్క యొక్క ఎథనొలిక్ పదార్ధాలు ప్రయోజనకరంగా ఉన్నాయని రుజువు చేయబడింది.

(మరింత చదువు: అధిక కొలెస్ట్రాల్ లక్షణాలు)

నాడీ వ్యవస్థలో కణాల నాశనానికి కారణమయ్యే వ్యాధులు, నాడీపతన వ్యాధుల నివారణకు విస్తృతంగా ఉపయోగించే ఔషధం ఇది. నాడీ కణాల (న్యూరాన్స్) యొక్క క్షీణతకు కారణమయ్యే అల్జీమర్స్ , ఎపిలెప్సీ మరియు చిత్తవైకల్యం వంటి వ్యాధులు శంఖపుష్పి సేవనం ద్వారా చికిత్స చేయబడతాయి.

శంఖపుష్పి మొత్తం మొక్క నుండి సేకరించిన పదార్ధాలు నాడీ కణాల యొక్క సహజసిద్ధమైన పనితీరును తగ్గించడంలో ఉపయోగపడతాయని అధ్యయనాలు కనుగొన్నాయి, ఈ మూలిక మూర్ఛలను తగ్గించడంలో సహాయపడుతుంది.

శంఖపుష్పిని సేవించడం ద్వారా చికిత్స చేయబడిన అత్యంత సాధారణ వ్యాధులలో అధిక రక్తపోటు ఒకటి. ఈ మూలిక రక్తపోటును పెంచే అడ్రినలిన్ మరియు కార్టిసోల్ వంటి శరీరంలోని ఒత్తిడిని పెంచే హార్మోన్లు ఉత్పత్తిని నియంత్రిస్తుందని కనుగొనబడింది. ఆ విధంగా ఇది ఆందోళన మరియు ఒత్తిడిని తగ్గిస్తుంది. శంఖపుష్పి మూలికను ప్రముఖంగా పునరుజ్జీవన (rejuvenation) చికిత్సల్లో ఉపయోగిస్తారు (దీర్ఘాయువును ప్రోత్సహిస్తుంది).

(మరింత చదువు: అధిక రక్తపోటు లక్షణాలు)