యాంటీఆక్సిడెంట్లు: ఆహార వనరులు, ప్రయోజనాలు మరియు దుష్ప్రభావాలు - Food sources, Benefits and Side effects of Antioxidants in Telugu

చర్మ ఆరోగ్యం పై యాంటీఆక్సిడెంట్ల యొక్క ప్రయోజనాలు అపారమైనవి. చర్మంపై గీతలు, ముడతలు మరియు వృద్ధాప్యం యొక్క ఇతర సంకేతాలను తగ్గించడానికి మరియు ఆలస్యం చేయడానికి ఇవి సహాయపడతాయి. ఏ రకమైన యాంటీఆక్సిడెంట్లు ఈ ప్రభావాలు కలిగిస్తాయో మరియు వాటికీ సంభందించిన మెకానిజం (యంత్రాగాన్ని) గురించి తెలుసుకోవడానికి అనేక అధ్యయనాలు జరిగాయి. వృద్ధాప్య లక్షణాల నుండి చర్మాన్ని రక్షించడానికి పోషకరమైన యాంటీఆక్సిడెంట్లు ముఖ్యంగా విటమిన్ ఇ, విటమిన్ సి మరియు కెరోటినాయిడ్లు ఎంతో ప్రయోజనకరంగా ఉన్నాయని మరియు ఇవి ఫోటోప్రొటెక్టివ్ ప్రభావాన్ని (యువి కిరణాల నుండి రక్షిస్తుంది) కూడా కలిగి ఉంటాయని కనుగొనబడింది .

విటమిన్ ఇ యాంటీ ఇన్ఫ్లమేటరీ ప్రభావాన్ని కలిగి ఉంటుంది మరియు చర్మపు చికాకును తగ్గించడానికి దీనిని ఉపయోగించవచ్చు. ఇది చర్మంపై ఉపశాంతి (soothing) ప్రభావాలను కలిగి ఉంటుంది మరియు కొల్లాజెన్ ఉత్పత్తిని కూడా పెంచుతుంది. కొల్లాజెన్ చర్మం యొక్క ప్రధాన నిర్మాణ ప్రోటీన్, ఇది చర్మపు ఎలాస్టిసిటీని మెరుగుపరచడంలో సహాయపడుతుంది మరియు పుండ్ల/గాయపు మరమ్మత్తు (repair) మరియు వైద్యంలో కూడా పాల్గొంటుంది. యాంటీఆక్సిడెంట్ ఆహారాలు చర్మ ఆరోగ్యాన్ని విస్తారంగా మెరుగుపరుస్తాయి, అందువల్ల వీటిని ఆహారంలో ముఖ్యమైన భాగంగా చేర్చడం మంచిది.

విటమిన్ సి మరియు విటమిన్ ఇ యొక్క ప్రభావాలు విడివిడిగా కంటే మిశ్రమంగా (కలగలిసినప్పుడు) ఉన్నపుడు అధిక ప్రయోజనకరంగా ఉంటాయని అధ్యయనాలు కనుగొన్నాయి. అందుకే చికిత్సలలో ఈ రెండింటి కలయికను కలిగి ఉన్న చర్మ ఆయింట్మెంట్ ఎక్కువగా సిఫార్సు చేయబడుతుంది.

(మరింత చదవండి: మొటిమల చికిత్స)

అతినీలలోహిత (ultraviolet rays) సూర్యరశ్మి, పర్యావరణ కాలుష్య కారకాలు, రసాయనాలు మరియు పొగ వంటి వివిధ నష్టపరిచే (డెమేజింగ్) ఏజెంట్లకు జుట్టు ఏదోవిధంగా రోజు గురవుతూ ఉంటుంది. UV-A సూర్య కిరణాలు ఫ్రీ రాడికల్స్ స్థాయిని పెంచుతాయి మరియు UV-B సూర్య కిరణాలు జుట్టు యొక్క మెలనిన్ కంటెంట్‌ను తగ్గిస్తాయి. జుట్టు మరియు చర్మం యొక్క రంగుకు బాధ్యత వహించే ఒక పిగ్మెంట్ మెలనిన్. ఈ రెండు ప్రభావాలు జుట్టు నెరవడానికి  దారితీస్తాయి.

అనేక అధ్యయనాల ప్రకారం, యాంటీఆక్సిడెంట్లు సూర్యుని యొక్క అతినీలలోహిత కిరణాల వల్ల కలిగే నష్టాన్ని మరియు జుట్టు నెరవడం లేదా రాలడం వంటి వయస్సు సంబంధిత మార్పులను తగ్గిస్తాయని కనుగొనబడింది. జుట్టు యొక్క మెరుపు మరియు ఆకారాన్ని కూడా ఇవి మెరుగుపరచుతాయని కూడా కనుగొనబడింది. యాంటీఆక్సిడెంట్ అధికంగా ఉండే ఆహారాలను మీ ఆహారవిధానంలో చేర్చడం వలన అనేక విధాలుగా ప్రయోజనకరంగా ఉంటుందని చెప్పవచ్చు.

ప్రపంచవ్యాప్తంగా అంధత్వ సమస్యకు వయసు-సంబంధిత మాక్యులర్ డిజెనరేషన్ ఒక ప్రధాన కారణం. విటమిన్ ఎ యొక్క లోపం వయస్సు-సంబంధిత మాక్యులార్ డీజెనరేషన్ (age-related macular degeneration, AMD) ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది. విటమిన్లు మరియు ఖనిజాలతో పాటు యాంటీఆక్సిడెంట్లను ఎక్కువగా తీసుకోవడం వల్ల వయస్సు-సంబంధిత మాక్యులార్ డీజెనరేషన్ని మరియు దాని సంబంధిత దృష్టి లోపాన్ని కూడా నిరోధించవచ్చు లేదా ఆలస్యం చేయవచ్చని పరిశోధకులు సూచించారు.

యాంటీఆక్సిడెంట్లు వయస్సు-సంబంధిత మాక్యులార్ డీజెనరేషన్ ప్రమాదాన్ని 25% తగ్గిస్తాయని కనుగొనబడింది. రోజులో పండ్లు మరియు కూరగాయలను కనీసం ఐదు సార్లు అలాగే వాటితో పాటు నట్స్ మరియు విత్తనాలను రెండు సార్లు తీసుకోవడం వలన ఈ ప్రమాదాన్ని తగ్గించవచ్చని సిఫార్సు చేయబడింది. వృద్ధులలో అంధత్వానికి కారణమయ్యే మరో కారణమైన కంటిశుక్లం ప్రమాదాన్ని తగ్గించడంలో కూడా ఇవి సహాయపడతాయి.

శరీరంలో కీలకమైన అవయవమైన మెదడుకు కూడా ఫ్రీ రాడికల్స్ హాని కలిగిస్తాయి. వయస్సుతో పాటు శరీరంలో ఫ్రీ రాడికల్స్ శాతం క్రమంగా పెరగడం వలన మానవ శరీరం యొక్క రక్షణ యంత్రములు పనిచేయడంలో విఫలమవుతాయి. ఈ ఫ్రీ రాడికల్స్ మెదడుతో చాలా చురుగ్గా స్పందిస్తాయి మరియు మెదడు పనితీరును ప్రభావితం చేసి జ్ఞాపకశక్తి మరియు మేధాశక్తిని కూడా దెబ్బతీస్తాయి.

యాంటీఆక్సిడెంట్, ముఖ్యంగా విటమిన్ ఇ ఆహారాల లోపం, ఆక్సీకరణ ఒత్తిడిని పెంచుతుంది, ఇది వృద్ధులలో జ్ఞాపకశక్తి తగ్గిపోవడంతో  సంబంధం కలిగి ఉన్నట్లు కనుగొనబడింది. యాంటీఆక్సిడెంట్లు ఈ రియాక్టివ్ ఆక్సిజన్ జాతుల యొక్క  ప్రభావాలను ఎదుర్కోగలవు మరియు మెదడుపై వాటి హానికరమైన ప్రభావాలను కూడా తిప్పికొట్టగలవు. ఇది వ్యక్తులలో జ్ఞాపకశక్తి లోపం తగ్గడానికి సహాయపడవచ్చు.

కొన్ని యాంటీఆక్సిడెంట్లు అల్జీమర్స్ వ్యాధికి కారణమయ్యే బీటా-అమిలాయిడ్ అనే సమ్మేళనం యొక్క స్థాయిలను తగ్గిస్తాయి. కాబట్టి, ముఖ్యంగా వయస్సు పెరుగుతున్నప్పుడు, యాంటీఆక్సిడెంట్లు అధికంగా ఉండే ఆహార పదార్థాల స్థాయిని పెంచమని సిఫార్సు చేయబడుతుంది.

అథెరోస్క్లెరోసిస్ మరియు ఇతర హృదయ రుగ్మతలకు ఆక్సీకరణ ఒత్తిడి ఒక ప్రధాన కారణం. యాంటీఆక్సిడెంట్స్ తగినంతగా తీసుకోకపోవడం ఈ ఒత్తిడికి ఒక కారణమని తేలింది, ఇది గుండెకు హాని జరగడానికి కారణమవుతుంది. కరోనరీ గుండె జబ్బులను నివారించడంతో  విటమిన్ ఇ మరియు సిల యొక్క చర్య కనుగొనబడింది. అయితే, ఈ పరిశోధనలను నిర్దారించడానికి మరిన్ని అధ్యయనాలు అవసరం.

ఫ్రీ రాడికల్స్ సెల్యులార్ (కణలా) స్థాయిలో నష్టాన్ని కలిగించే సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉంటాయి మరియు డీఎన్ఏ మార్పులకు కూడా కారణమవుతాయి. అయితే, ఫ్రీ రాడికల్స్ వల్ల కలిగే అధిక నష్టానికి వ్యతిరేకంగా పోరాడటానికి శరీరంలో యాంటీఆక్సిడెంట్ ఎంజైములు ఉన్నప్పటికీ, వృద్ధుల శరీరంలో ఫ్రీ రాడికల్స్ సంఖ్య ఎక్కువగా ఉన్నట్లు కనుగొనబడింది.

వయస్సు పెరగడంతో పాటు ప్రొటెక్టీవ్ ఎంజైమ్‌లు మరియు రక్షణ యంత్రాంగాలు తగ్గడం దీనికి కారణం కావచ్చు. దీనిని ఎదుర్కోవటానికి, ఆహారంలో యాంటీఆక్సిడెంట్ల స్థాయిని పెంచాలని సిఫార్సు చేయబడింది, ఇది ముడుతలు వంటి వయస్సు-సంబంధిత మార్పులను తగ్గించడం ద్వారా సానుకూల ప్రభావాన్ని చూపే అవకాశం ఉంది.

యాంటీఆక్సిడెంట్లు ఫ్రీ రాడికల్స్ వల్ల కలిగే ఆక్సీకరణ నష్టాన్ని తగ్గిస్తాయి. ఆక్సిడేటివ్ నష్టాన్ని కలిగించే ఫ్రీ రాడికల్స్ వంటి రియాక్టివ్ ఆక్సిజన్ జాతులు చర్మ క్యాన్సర్, మూత్రాశయ క్యాన్సర్, బ్రెయిన్ ట్యూమర్, కాలేయ క్యాన్సర్, నోటి క్యాన్సర్ మరియు లుకేమియా వంటి అనేక రకాల క్యాన్సర్ల ప్రమాదంతో ముడిపడి ఉన్నాయి. ఈ రకమైన క్యాన్సర్ల  యొక్క సంభావ్యత భిన్నంగా ఉంటుంది. అయినప్పటికీ, ఒక సాధారణ కణాన్ని కణితి (ట్యూమర్) కణంగా ఆక్సీకరణ ఒత్తిడి వేగంగా మార్చగలదు.

యాంటీఆక్సిడెంట్లు రియాక్టివ్ ఆక్సిజన్ జాతుల స్థాయిలను తగ్గిస్తాయి కాబట్టి, క్యాన్సర్ ప్రమాదాన్ని తగ్గించడంలో కూడా వాటికి పాత్ర ఉంటుంది. విటమిన్ సి మరియు విటమిన్ ఇ వంటి యాంటీఆక్సిడెంట్ విటమిన్ల యొక్క  క్యాన్సర్-రక్షిత ప్రభావాలకు కొన్ని పరిశోధనలు కూడా మద్దతునిచ్చాయి. ఏదేమైనా, కొన్ని పరిశోధనలు మిశ్రమ ఫలితాలు అందించాయి మరియు ఖచ్చితమైన అన్వేషణను స్థాపించలేము. అయినప్పటికీ, ఆహారంలో తాజా పండ్లు మరియు కూరగాయలను తీసుకోవడం మంచిది, ఎందుకంటే అవి సాధారణంగానే క్యాన్సర్ నివారణ చర్యలను కలిగి ఉంటాయి.

ఇది భారత జనాభాలో దాదాపు 5% మందిని ప్రభావితం చేసిన ఊబకాయం, ఒక ప్రధాన ఆందోళనకరమైన సమస్య. ఊబకాయం యొక్క ప్రధాన ప్రమాద కారకాలు అనారోగ్యకరమైన ఆహారం మరియు శారీరక శ్రమ లేకపోవడం అని నిర్ధారించబడింది. ఊబకాయమే ఒక పెద్ద సమస్య అయితే, ఇది వివిధ హృదయ సంబంధ రుగ్మతలు మరియు మధుమేహా సమస్యలకు కూడా ఒక బాగా తెలిసిన ప్రమాద కారకం.

విటమిన్ సి అధికంగా ఉండే కొన్ని యాంటీఆక్సిడెంట్ ఆహారాలు, కొవ్వుల యొక్క జీవక్రియకు సహాయపడడం వలన అవి బరువు నిర్వహణలో ప్రభావవంతంగా ఉన్నట్లు కనుగొనబడింది. ఈ ఆహారాలు జీవక్రియను పెంచడంలో కూడా సహాయపడతాయి, ఇది బరువు తగ్గే ప్రక్రియను వేగవంతం చేయడానికి సహాయపడుతుంది.

విటమిన్ సి అధికంగా ఉండే ఆహారాలు కాకుండా, విటమిన్ ఇ, గ్రీన్ టీ, దాల్చినచెక్క వంటి అనేక ఇతర యాంటీఆక్సిడెంట్లు కూడా బరువు తగ్గించడంలో ప్రభావవంతంగా ఉంటాయి. ఆహారంలో ఈ  పదార్దాలను చేర్చి ఒక సమతుల్య ఆహారాన్ని తీసుకోవడం మరియు సరైన స్థాయిలో  శారీరక శ్రమ చేయడం ద్వారా కావలసిన బరువు తగ్గుదల లక్ష్యాలను సాధించవచ్చు.

(మరింత చదవండి: బరువు తగ్గుదల కోసం ఆహార విధాన పట్టిక)