పుట్టగొడుగు ప్రయోజనాలు మరియు దుష్ప్రభావాలు - Benefits and Side Effects of Mushroom in Telugu

కొవ్వులు (కొలెస్ట్రాల్) ఎల్లప్పుడూ శరీరానికి చెడు కల్గించేవిగా ఉండవు. మన శరీరం సరిగ్గా పనిచేయడానికి కొంత కొలెస్ట్రాల్ అవసరం. కానీ తక్కువ సాంద్రత కలిగిన లిపోప్రొటీన్ (ఎల్‌డిఎల్) లేదా చెడు కొలెస్ట్రాల్ స్థాయిలు శరీరంలో పెరిగినప్పుడు గుండె జబ్బులకు దారితీస్తుంది మరియు గుండెపోటు (స్ట్రోక్) వచ్చే ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది.

పుట్టగొడుగుల్లో కొవ్వు తక్కువగా ఉంటుంది (100 గ్రాముల పుట్టగొడులకు 0.34 గ్రాముల కొవ్వు మాత్రం ఉంటుంది). శరీరంలోని కొలెస్ట్రాల్ స్థాయిలను తగ్గించడానికి పుట్టగొడుగులు సహాయపడతాయని అనేక అధ్యయనాలు చెబుతున్నాయి. పుట్టగొడుగులలో బీటా-గ్లూకాన్లు పుష్కలంగా ఉంటుంది, ఇవి హైపోకోలెస్టెరోలెమిక్ లక్షణాలను కలిగి ఉన్నట్లు కనుగొనబడింది. బీటా-గ్లూకాన్లు ప్రేగులలో కొలెస్ట్రాల్‌ను పీల్చుకోవడాన్ని నిరోధిస్తాయని అధ్యయనాలు సూచిస్తున్నాయి, తద్వారా హైపర్లిపిడెమియాను (పేగుల్లో కొవ్వులు పేరుకుపోవడాన్ని) నివారిస్తుంది. పుట్టగొడుగులు తినడంవల్ల మొత్తం కొలెస్ట్రాల్ స్థాయిలను (టిసి) మరియు ఎల్‌డిఎల్ (చెడు కొలెస్ట్రాల్) స్థాయిలను గణనీయంగా తగ్గిస్తుందని వైద్య (ప్రీక్లినికల్) అధ్యయనాలు సూచిస్తున్నాయి. ఈ జంతువులలో హెచ్‌డిఎల్ (మంచి కొలెస్ట్రాల్) స్థాయిలు కూడా పెరిగాయి.

(మరింత చదవండి: అధిక కొలెస్ట్రాల్ చికిత్స)

చక్కెరవ్యాధి (డయాబెటిస్) అనేది రక్తంలో అధిక స్థాయి గ్లూకోజ్ జమవడంతో వచ్చే రుగ్మత. శరీరం తగినంత ఇన్సులిన్ ఉత్పత్తి చేయలేకపోవడం లేదా శరీరం ఇన్సులిన్ సరిగా ఉపయోగించలేకపోవడం వల్ల చక్కెరవ్యాధి సంభవిస్తుంది. చక్కెరవ్యాధి (వచ్చింతరువాత) ని సరైన ఆహారం మరియు మందులతో నియంత్రణలో ఉంచవచ్చు. రక్తంలో గ్లూకోజ్ స్థాయిని అదుపులో ఉంచడంలో వివిధ రకాల తినదగిన పుట్టగొడుగులు ప్రభావవంతంగా పని చేస్తాయని వైద్య (ప్రిక్లినికల్) అధ్యయనాలు చెబుతున్నాయి.  సుమారు 10 తినదగిన పుట్టగొడుగు రకాలపై చేసిన ఒక పరిశోధన, పుట్టగొడుగులలో ఉన్న కొన్ని ప్రభావవంతమైన సమ్మేళనాలు సంభావ్య హైపోగ్లైసీమిక్ ప్రభావాన్ని (రక్తంలో చక్కెర స్థాయిని తగ్గించడం) ప్రదర్శించినట్లు సూచిస్తున్నాయి . ఈ సమ్మేళనాలలో కొన్ని కలప చెవి పుట్టగొడుగు (wood ear mushroom) మరియు రీషి పుట్టగొడుగులలో వివిధ పాలిసాకరైడ్లు (polysaccharides), బాదం పుట్టగొడుగులో బీటా గ్లూకాన్లు మరియు హెన్-ఆఫ్-ది-వుడ్స్ పుట్టగొడుగుల్లో ఆల్ఫా-గ్లూకాన్ ఉంటాయి. దీనిపై వైద్య అధ్యయనం లేనప్పటికీ, జంతువులపై జరిపిన (ప్రిక్లినికల్) అధ్యయనాలు మంచి ఫలితాలను చూపుతాయి.

రోగనిరోధక వ్యవస్థ శరీరాన్ని వ్యాధులు మరియు అంటువ్యాధుల (ఇన్ఫెక్షన్ల) నుండి రక్షించడానికి బాధ్యత వహిస్తుంది. రోగనిరోధక శక్తిని పెంచడంలో పుట్టగొడుగులు ప్రభావవంతంగా ఉంటాయని పరిశోధనలు చెబుతున్నాయి. పుట్టగొడుగులలో బీటా-గ్లూకాన్, ఒక రకమైన పాలిసాకరైడ్లు అధికంగా ఉంటాయి. ఈ పాలిసాకరైడ్లు రోగనిరోధక వ్యవస్థను ఉత్తేజపరచడం ద్వారా రోగనిరోధక శక్తిని పెంచే సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉంటాయి, ఇది రోగనిరోధక వ్యవస్థలో ఒక భాగం, హానికరమైన వ్యాధికారక క్రిములపై ​​దాడి చేయడానికి ప్రతిరోధకాల సామర్థ్యాన్ని మెరుగుపరచడానికి బాధ్యత వహిస్తుంది. ఈ పాలిసాకరైడ్లు శరీరంలోని మాక్రోఫేజెస్ (macrophages) మరియు నేచురల్ కిల్లర్ కణాల (రోగనిరోధక వ్యవస్థ కణాలు) పనితీరును మెరుగుపరచడానికి కూడా కారణమవుతాయి.

(మరింత చదవండి: రోగనిరోధక శక్తిని పెంచే ఆహారాలు)

బోలు ఎముకల వ్యాధి (Osteoporosis) బలహీనమైన మరియు పెళుసైన ఎముకలతో సంబంధం ఉన్న ఒక ఎముకల రుగ్మత, ఈ రుగ్మత పురుషులు మరియు మహిళలు ఇద్దరినీ దెబ్బ తీస్తుంది, కానీ, మహిళలు ముఖ్యంగా మెనోపాజ్ తర్వాత దీనికి ఎక్కువగా గురవుతారు. కొన్ని రకాల పుట్టగొడుగుల నుండి సేకరించే సారం ఈ రుగ్మతకు వ్యతిరేకంగా ప్రభావవంతంగా పనిచేస్తుందని పరిశోధన సూచించింది. ఎముకల నష్టాన్ని నివారించడంలోనే గాక పుట్టగొడుగుల సారం కొత్త ఎముకల ఉత్పత్తిని మెరుగుపరుస్తాయని అనేక పూర్వ వైద్య అధ్యయనాలు తెలిపాయి.

ఇనుము లోపంతో వచ్చే రక్తహీనత చికిత్స చేయదగిన రుగ్మత, శరీరం ఇనుమును సరిగ్గా గ్రహించలేకపోవడం వల్ల వస్తుందిది. ఓస్టెర్ (oyster) మష్రూమ్ వంటి కొన్ని రకాల పుట్టగొడుగులు ఇనుముకు మంచి మూలం. జంతువుల నమూనాలపై చేసిన ఒక అధ్యయనంలో ఓస్టెర్ పుట్టగొడుగులు రక్తంలో ఇనుము స్థాయిని పెంచడానికి సహాయపడ్డాయని తెలిపింది.

రక్తంలో ఇనుమును సరిగ్గా గ్రహించడానికి మరియు శరీరం ఈ ఇనుమును ఉపయోగించుకోవటానికి రాగి ఒక ముఖ్యమైన అంశం అని మరొక అధ్యయనం పేర్కొంది. కొన్ని రకాల పుట్టగొడుగులలో రాగి కంటెంట్ అధికంగా ఉంటుంది. అందువల్ల, పుట్టగొడుగులను క్రమం తప్పకుండా తీసుకోవడంవల్ల ఈ రాగి-ఆధారిత ప్రక్రియల పనితీరుకు సహాయపడుతుంది.

(మరింత చదవండి: రక్తహీనత రకాలు)

సెలీనియం అనేది ఓ ముఖ్యమైన పోషకం, ఇది థైరాయిడ్ గ్రంథి యొక్క సరైన పనితీరు, DNA ఉత్పత్తి మరియు స్వేచ్చారాశుల (ఫ్రీ రాడికల్స్) వల్ల కలిగే నష్టానికి వ్యతిరేకంగా శరీరాన్ని రక్షించే బాధ్యతను నిర్వహిస్తుంది. తినదగిన పుట్టగొడుగులన్నింటిలోనూ సెలీనియం అంశం సహజంగా తక్కువగా ఉంటుంది. కొన్ని అడవి పుట్టగొడుగులలో సెలీనియం పుష్కలంగా ఉందని పరిశోధనలు సూచిస్తున్నాయి. అల్బట్రెల్లస్-పెస్- కెప్రేయి (Albatrellus pes- caprae) అనే రకం పుట్టగొడుగులో సెలీనియం అంశం అత్యధిక పరిమాణంలో ఉంటుందని కనుగొనబడింది. ముందస్తు వైద్య అధ్యయనం ప్రకారం, అగారికస్ బిస్పోరస్ పుట్టగొడుగులోని సెలీనియం కంటెంట్ జీర్ణశయాంతర ప్రేగులను ఆక్సీకరణ ఒత్తిడి వలన కలిగే నష్టం నుండి రక్షించడానికి సహాయపడింది.

ఊబకాయం అనేది శరీరంలో కొవ్వు అధికంగా చేరడం అనే పరిస్థితిని లక్షణంగా వివరించబడుతుంది. ఊబకాయం అధిక రక్తపోటు మరియు గుండె జబ్బులు వంటి వివిధ ఆరోగ్య సమస్యలకు దారితీస్తుంది. ఊబకాయం యొక్క కొన్ని సాధారణ కారణాలు ఏవంటే అధికంగా తినడం, తక్కువ శారీరక శ్రమ లేక అసలు శారీరక శ్రమ ఏమాత్రం లేకుండా ఉండడం మరియు ఒత్తిడి. వివిధ రకాలైన పుట్టగొడుగులు సహజంగా బరువు తగ్గడానికి సహాయపడతాయని అనేక అధ్యయనాలు ఘోషిస్తున్నాయి. బరువు తగ్గడంపై షిటేక్ పుట్టగొడుగు పొడి యొక్క ప్రభావాన్ని ప్రాప్తి చేయడానికి చేసిన ఒక ముందస్తు అధ్యయనం హైపోలిపిడెమిక్ (శరీరంలోని కొవ్వు స్థాయిలను తగ్గించే సామర్థ్యం) ప్రభావాన్ని నివేదించింది. ఈ ప్రభావం బీటా-గ్లూకాన్ మరియు ఎరిటాడెనిన్ వంటి కొన్ని సమ్మేళనాల ఉనికికి కారణమని చెప్పవచ్చు. బీటా-గ్లూకాన్ సంతృప్తిని పెంచే సామర్ధ్యం కలిగి ఉందని మరియు శరీరంలోని పోషకాలను గ్రహించడంలో ఆలస్యం చేస్తుందని, తద్వారా అతిగా తినడం నివారించవచ్చని మరింత నివేదించబడింది.

మరొక అధ్యయనం కాలేయంలో కొవ్వు నిక్షేపాల్ని తగ్గించడంలో చిటోసాన్ పుట్టగొడుగు యొక్క ప్రభావాన్ని వివరించింది. మొత్తం కొలెస్ట్రాల్ స్థాయి (టిసి), చెడు కొలెస్ట్రాల్ (ఎల్‌డిఎల్) లో తగ్గుదల మరియు మంచి కొలెస్ట్రాల్ స్థాయి (హెచ్‌డిఎల్) పెరుగుదల కూడా గుర్తించబడ్డాయి. ఊబకాయంతో వ్యవహరించడంలో సమతుల్య కొలెస్ట్రాల్ స్థాయిలు చాలా సహాయపడతాయి. 

రోజువారీ ఆహారంలో ఎర్ర మాంసా (red meat)నికి పుట్టగొడుగులు మంచి ప్రత్యామ్నాయం అవుతాయేమో తెలుసుకోవడానికి ఓ వైద్య (క్లినికల్) అధ్యయనం జరిగింది. ఒక సంవత్సరం పాటు పుట్టగొడుగుల్ని తిన్న వ్యక్తులు తక్కువ శరీర బరువు మరియు మరింత సమతుల్య కొవ్వుల (కొలెస్ట్రాల్) స్థాయిలను సాధించగలిగారు. దిగువ శరీర ద్రవ్యరాశి సూచిక (బాడీ మాస్ ఇండెక్స్-బిఎమ్‌ఐ) మరియు నడుము చుట్టుకొలతను కూడా ఈ అధ్యయనంలో పాల్గొన్న వ్యక్తులలో గమనించబడింది.

(మరింత చదవండి: బరువు తగ్గడానికి డైట్ చార్ట్)

నరాల నిష్క్రియతో (న్యూరోడిజెనరేటివ్) ముడిపడిన వ్యాధులు మెదడు కణాలు (న్యూరాన్లు) దెబ్బతినడం వలన సంభవిస్తాయి. అల్జీమర్స్ వ్యాధి మరియు పార్కిన్సన్ వ్యాధి నరాల నిష్క్రియ (న్యూరోడిజెనరటివ్) వ్యాధులకు కొన్ని ఉదాహరణలు. వయస్సు-సంబంధిత నరాల నిష్క్రియ (న్యూరోడెజెనరేషన్‌)కు వ్యతిరేకంగా కొన్ని రకాల పుట్టగొడుగులు ప్రభావవంతంగా పనిచేస్తాయని పరిశోధనలు చెబుతున్నాయి. ఒక అధ్యయనం ప్రకారం, కొన్ని బయోఆక్టివ్ మెటాబోలైట్స్ ఉండటం వల్ల కొన్ని తినదగిన పుట్టగొడుగుల జాతుల  నుండి సేకరించిన సారాల్లో న్యూరోప్రొటెక్టివ్ మరియు యాంటీ న్యూరోఇన్ఫ్లమేటరీ లక్షణాలు ఉన్నాయి. అందువల్ల వయస్సు-సంబంధిత న్యూరోడెజెనరేటివ్ వ్యాధుల చికిత్సలో పుట్టగొడుగులను మంచి చికిత్సా ఏజెంట్‌గా పరిగణించే అవకాశం ఉంది.

ప్రపంచవ్యాప్తంగా మరణాలకు ప్రధాన కారణాలలో క్యాన్సర్ ఒకటి. కెమోథెరపీ మరియు రేడియేషన్ వంటి క్యాన్సర్ చికిత్సలు ప్రస్తుతం కొనసాగుతున్న అలాగే దీర్ఘకాలిక దుష్ప్రభావాలను కలిగిస్తాయి. అనేక అధ్యయనాలు పుట్టగొడుగులలోని యాంటిక్యాన్సర్ లక్షణాలను సూచిస్తాయి. పుట్టగొడుగుల్లో పాలిసాకరైడ్లు, ఆల్కలాయిడ్స్, ఫ్లేవనాయిడ్లు, కెరోటినాయిడ్లు మరియు సేంద్రీయ ఆమ్లాలు వంటి కొన్ని జీవసంబంధ సమ్మేళనాలు పుట్టగొడుగు యొక్క క్యాన్సర్ నిరోధక లక్షణాలకు కారణమని పరిశోధనలు సూచిస్తున్నాయి. 

ఒక సమీక్షా కథనం ప్రకారం, అనేక రకాల క్యాన్సర్లకు వ్యతిరేకంగా వివిధ రకాల పుట్టగొడుగులు ప్రభావవంతంగా పని చేస్తాయి. ఉదాహరణకు, ప్లూరోటస్ జాతికి చెందిన పుట్టగొడుగు నుండి సేకరించిన సారాలు పెద్దప్రేగు క్యాన్సర్‌కు వ్యతిరేకంగా ప్రభావవంతంగా పనిలో చేస్తాయి. అగారికస్ అనే పుట్టగొడుగు రొమ్ము క్యాన్సర్‌కు వ్యతిరేకంగా పనిచేస్తుంది. పుట్టగొడుగులు క్యాన్సర్ కణాల పెరుగుదలను నిరోధిస్తాయని మరియు క్యాన్సర్ కణ అపోప్టోసిస్ (సెల్ డెత్) ను ప్రేరేపిస్తుందని సూచించబడింది. ఈ పరిశోధనలు యాంటీకాన్సర్ ఔషధాల అభివృద్ధిలో పుట్టగొడుగు యొక్క సామర్థ్యాన్ని చూపుతాయి.

మరొక పరిశోధన ప్రకారం, పుట్టగొడుగులలో ఉండే లెంటినన్ మరియు క్రెస్టిన్ వంటి పాలిసాకరైడ్లు దాని యొక్క గడ్డలకు వ్యతిరేకంగా (యాంటీటూమర్) నిర్వర్తించే కార్యకలాపాలకు కారణమవుతాయి. ఈ పాలిసాకరైడ్లు నేరుగా క్యాన్సర్ కణాలపై పనిచేయవు, బదులుగా అవి కణితి కణాలకు వ్యతిరేకంగా రోగనిరోధక వ్యవస్థ చర్యను ప్రేరేపిస్తాయి.