एच आय व्ही एड्स - in Marathi

एचआयव्ही संक्रमणाची लक्षणे आजाराच्या टप्प्याप्रमाणे वेगवेगळी असतात. उदा.:

तीव्र एचआयव्ही संक्रमण

संक्रमण झाल्याच्या पहिल्या चार आठवड्यांमध्ये, तीव्र टप्प्यात पुढील लक्षणे दिसू शकतात:

• फ्लूसारखी लक्षणे.
• डोकेदुखी
• तोंडात क्षता
• भूक न लागणें, वजन कमी होणें आणि थकवा.
• ओरखडे.
• घसेदुखी.
• ग्रॉयन आणि गळ्याच्या क्षेत्रात लिंफ नोड्सचे आकार वाढणें.

या टप्प्यातील लक्षणे काही वेळानंतर कमी होतात.

घातक एचआयव्ही संक्रमण

या टप्प्यामध्ये, तीव्र टप्प्यातील लक्षणे शमायला सुरवात होते, पण व्यक्ती अजूनही संक्रमणाला संग्राहक असतो. या टप्प्यात व विशेषकरून शेवटी, विषाणू सीडी4 कोशिकांवर हल्ला करतात आणि शेवटी, विषाणू खूप शक्तिशाली होऊन सीडी4 कोशिकांची संख्या घटते. व्यक्ती तिसर्र्या आणि शेवटच्या टप्प्याकडे जात असतांना, लक्षणांमध्ये वाढ होते.

एड्स

या टप्प्यात शरीर सर्वांत अशक्त असतो. अनेक अवसरात्मक संक्रमण प्रकट व्हायला सुरु होते. हे संक्रमण संक्रमित व्यक्तीच्या अशक्त झालेल्या प्रतिरोधप्रणालीमुळे होतात आणि त्यांपैकी अनेकांची लक्षणे एचआयव्ही नसलेल्या निरोगी व्यक्तीत दिसत नाहीत. यांपैकी काही संक्रमणे खालीलप्रमाणे:

•  कोरड्या खोकल्यासह न्युमोनिआ.
• स्ट्रोकसारखी लक्षणे असलेले सेरेब्रल इंफेक्शन, ज्याला टॉक्सोप्लाझ्मोसिस म्हणतात.
• तोंड आणि घशामध्ये यीस्टचे संक्रमणे( ओरल थ्रश)
• बुरशी विशेषकरून क्राइप्टोकॉकसचे संक्रमण, ज्यामुळे मेनेंझायटिस होते.
• प्रगतिशील मल्टीफोकल ल्युकोएन्सेफॅलोपॅथी ( अनेक स्थानांमध्ये मेंदूच्या श्वेत पदार्थाचे टप्प्याटप्प्याने विनाश)चे कारणीभूत विषाणूजन्य संक्रमण. यामुळे शेवटी मृत्यू होतो.
• तोंड, त्वचा, घसा किंवा नाक व इतर अंगांचे कर्करोग, जे कापोझिस सार्कोमा नावाच्या परिस्थितीची वैशिष्ट्ये आहेत.
• लिंफोमा किंवा लिंफ नोड्सचे कर्करोग.

एचआयव्ही संक्रमण आणि एड्स अशा दोघांवरही काहीच उपचार नसल्यामुळे, उपचाराचे लक्ष विषाणूवर नियंत्रण आणून, परिस्थिती बिघडण्यापासून रोखणें यावर केंद्रित असते. या प्रकारच्या पद्धतीला एंट्रीरेट्रोव्हायरल थेरपी म्हणतात, ज्यामध्ये विशेषकरून विषाणू व त्याचे कार्य आटोक्यात आणण्यासाठीच्या विविध औषधांचे समायोजन असते.या प्रक्रियेला सहाय्यक औषधोपचार आहेत:

• नॉन-न्युक्लिओसाइड रिव्हर्स ट्रांस्क्रिप्टेस इन्हिबिटर्स( एनएनआरटी) अशी औषधे असतात, जे काही प्रथिनांचे उत्पादन नाहीसे करण्यात साहाय्य करतात. ते एचआयव्हीला दुप्पट होण्यासाठी हवे असतात.
• प्रोटीस इन्हिबिटर्स( एनएनआरटी) अशी औषधे असतात, जे प्रोटीस नावाच्या प्रथिनाचे उत्पादन नाहीसे करण्यात साहाय्य करतात.तेही एचआयव्हीला दुप्पट होण्यासाठी हवे असतात.
• फ्युझन इन्हिबिटर नावाची औषधे एचआयव्हीला सीडी4 कोशिकांमध्ये प्रवेश करण्यापासून रोखून सीडी4 कोशिकांची संख्या तशीच ठेवतात.
• इंटिग्रेस इन्हिबिटर नावाची औषधे, इंटिग्रेस नावाचे एक आवश्यक प्रथिन नियंत्रणात ठेवून एचआयव्हीमधील जनुकीय पदार्थाला सीडी4 कोशिकांत मिश्रण होण्यापासून रोखतात.

जीवनशैली व्यवस्थापन

एचआयव्ही संक्रमण/एड्ससाठी उपचार घेत असलेल्यांना मित्र आणि कुटुंबापासून खूप मदत हवी असते. उपचार दीर्घकालिक आणि थकाऊ असल्याने, या लोकांना अशा प्रकारची मदत हवी असू शकते:

• आरोग्य सोयीच्या ठिकाणापर्यंत आणि तेथून प्रवास.
• आर्थिक साहाय्य
• रोजगारसंबंधी साहाय्य .
• कायदेशीर साहाय्य.
• स्वतःची व बाळाची निगा.
• मित्र, कुटुंब व समाजाकडून भावनात्मक आधार व स्वीकार.

जीवनशैली बदलांमध्ये मादक पदार्थ व मद्यपान सोडणें आणि निरोगी खाण्याच्या सवयी लावणें सामील आहे. खाण्याच्या निवडी अशा असाव्यात:

• अधिक फळे, भाज्या व धान्य खाणें.
• अंडी व कच्चे मांस, आणि अन्नप्रसारित संक्रमण लागण्याची शक्यता वाढवणारे खाद्यपदार्थ टाळणें. शक्य तेवढे शिजवलेले पदार्थ घ्यावेत.
• वेळेवर उपचार घेणें.
• प्रतिरोध सशक्त करण्यासाठी पर्यायी उपचार घेणें.
• संभाव्य संक्रमणाची चाहूल लागताच त्वरीत वैद्यकीय साहाय्य घेणें, कारण संक्रमण वाढतात आणि एचआयव्ही संक्रमण असलेल्या लोकांमध्ये झपाट्याने असाध्य होतात.