डेंटिन डिस्प्लेसिया टाइप II काय आहे?
डेंटिन डिस्प्लेसिया हा एक अनुवांशिक विकार आहे, जो दातच्या दंतिनवर परिणाम करतो.
डिस्प्लेसिया म्हणजे असामान्य विकास, म्हणून डेंटिन डिस्प्लेसिया टाइप II प्रकारामुळे प्रभावित असलेल्या मुलांचे असामान्य दंतिन तयार होतात. यात दुधाचे किंवा प्राथमिक दात सामान्यतः प्रभावित होतात. हा कोरोनल डिस्प्लेसिया म्हणूनही ओळखला जातो कारण दंतिन दंतशीर्ष भागात मोठा फुगीर भाग तयार करतात. डेंटिन डिस्प्लेसिया टाइप II मध्ये केवळ दात प्रभावित होतात. शिवाय, स्थायी दात क्वचितच किंवा सौम्यपणे प्रभावित असतात. हे पुरुष आणि स्त्रिया दोघांमधेही समान प्रमाणात पाहिले जाते.
याची मुख्य चिन्हे आणि लक्षणे काय आहेत?
डेंटिन डिस्प्लेसिया टाइप II हा प्राथमिक दंतचिकित्सेमध्ये दंतिन असाधारण स्वरुपात बनलेला असतो. हा मुख्यत: सामान्य रूट दर्शवितो पण दंतशीर्ष भागात पल्प चेंबर कमी होते. म्हणून दंतशीर्ष फुगीर दिसतात. विकृत दात आणि कमी झालेले पल्प चेंबर याची मुख्य लक्षणे आहेत. यामुळे तपकिरी-निळा, तपकिरी किंवा पिवळे डाग पडतात.
बऱ्याचदा कायमचे दात अप्रभावित राहतात. पण जेव्हा स्थायी दातांचा विचार केला जातो तेव्हा त्याचा रंग, आकार आणि दात आकारात सामान्य स्वरूप दर्शवते. डेंटिन डिस्प्लेसिया प्रकार II चे लक्षणे डेंटिनोजेनेसिस इंपरफेक्टा टाइप I, II आणि III आणि डेंटिन डिस्प्लेसिया टाइप I सारखेच असतात.
याची मुख्य कारणं काय आहेत?
डेंटिन डिस्प्लेसिया टाईप II ही एक ऑटोसोमल प्रभावी स्थिती आहे जी डेंटीन सियालोफॉस्फोप्रोटीन (डीएसपीपी) जीनच्या विकारामुळे उद्भवते. 50% प्रकरणात प्रभावित आईकडून हे जीन बाळाला हस्तांतरित केले जातात. बाळाचे लिंग कोणतेही असले तरी त्याने फरक पडत नाही.
याचे निदान आणि उपचार कसे केले जातात?
डेंटिन डिस्प्लेसिया प्रकार II ची पूर्णपणे तपासणी करून निदान केले जाते. आपले दंतचिकित्सक तपशीलवार इतिहास घेतील आणि आपल्या लक्षणांसह त्याचा संबंध जोडतील. एक्स-रे केल्याने मज्जेचे खड्डे, एक संपूर्णपणे मिटलेला पल्प चेंबर, असामान्य कोरोनल पल्प तयार होणे किंवा काट्याच्या आकाराचा विकृत पल्प चेंबर, दर्शवले जातात.
उपचार विकृतीच्या प्रमाणावर अवलंबून असतात. ज्या दातांमध्ये झीज झालेली अथवा ते संपूर्णतः मिटलेली पल्प असेल तिथे रूट कॅनल करणे शक्य नसते. कधीकधी दांत संरेखित करण्यासाठी ऑर्थोडोंटिक उपचारांची आवश्यकता असते. दुसरा पर्याय म्हणजे सर्व दात काढणे आणि डेंचर किंवा इम्प्लांट प्रोस्थेसिसने पुनर्स्थित करणे. उपचारांचा कालावधी दांतांमधील दोषांनुसार बदलतो.
(अधिक वाचा: दंतक्षय उपचार)