मानसिक आघात - Shock in Marathi

Dr. Ayush PandeyMBBS,PG Diploma

May 04, 2019

March 06, 2020

मानसिक आघात
मानसिक आघात

मानसिक आघात म्हणजे काय?

जेव्हा एखाद्या व्यक्तीच्या आयुष्यात हादरून टाकणारी, घाबरवणारी किंवा धक्का देणारी घटना घडते तेव्हा तिला मानसिक आघात होतो. मानसिक आघात झालेली व्यक्ती फ्लॅशबॅक, समजू न शकणाऱ्या भावना आणि नात्यात तणाव सारख्या प्रतिक्रिया अनुभवू शकते.

याची मुख्य चिन्हे आणि लक्षणे काय आहेत?

याची मुख्य चिन्हे आणि लक्षणे खाली नमूद केली आहेत:

  • स्मृतीभ्रंश
  • सहजपणे दचकणे.
  • खूप सावध राहणे आणि आशंकित धोक्याची चिन्हे शोधत राहणे.
  • पॅनिक अटॅक.
  • झोपण्यात अडचण.
  • भाविनिरित्या निस्तव्ध वाटणे.
  • लक्ष केंद्रित करण्यात अडचण.
  • राग.
  • नैराश्य
  • अविश्वास.
  • गोंधळणे.
  • खूप घाबरवणाऱ्या आठवणी.
  • चिडचिड.
  • रात्री झोपेत भयावह स्वप्न दिसणे.
  • मुडस्वींग्स.
  • लैंगिक अक्षमता.
  • नकारात्मक मानसिक स्थिती.
  • हाताळण्याची क्षमता बदलणे.
  • घटनेचे द्रुश्य दिसणे.

याचे मुख्य कारणं काय आहेत?

याचे मुख्य कारणं खालील प्रमाणे आहेत:

  • नैसर्गिक आपत्ती.
  • घरात किंवा कामाच्या ठिकाणी अत्याचार.
  • दहशतवाद.
  • आघातदायक घटना किंवा म्रुत्यु अनुभवणे.
  • कारावास.
  • गंभीर इजा किंवा आजार.

याचे निदान आणि उपचार कसे केले जातात?

मानसोपचारतज्ञ शारीरिक तपासणी, वैद्यकीय इतिहासाची तपासणी करून रुग्णातील लक्षणांची नोंद करतात.

खालील उपचार मानसिक आघातावर केले जाऊ शकतात:

  • कॉग्निटिव्ह रिस्ट्रक्चरिंग: या थेरपीने लोकांना वाईट आठवणी स्वीकारणे आणि विसरणे शक्य होते. आणि लाज आणि अपराधीपणाच्यख भावतेतून सुटकारा मगळतो.
  • सायकोथेरपी: याला टॉक थेरपी पण म्हणतात. यात 6 ते 12 आठवड्यांपर्यंत किंवा जास्ण अनेक सेशन्स घेतले जातात. हे सेशन्स मानसोपचार तज्ञाच्या उपस्थितीत होतात. मित्र आणि कुटुंबियांचे समर्थन आणि या थेरपीच्या मदतीने विश्वास, आत्मविश्वास आणि भावना पुनर्स्थापित होतात.
  • एक्सपोजर थेरपी: या थेरपीमुळे भय आणि चिंता नियंत्रित होतात. लिहिणे आणि कल्पना हे साधनं या उपचारात वापरले जातात.
  • औषधोपचार:
  • राग, चिंता, दुःख आणि भावनिक निस्तब्धता नियंत्रित करायला अँटी डिप्रेसंट्ंस दिले जातात.
  • अँटी- एंग्झाइटी औषधे/ चिंता अवरोधक औषधे.
  • विश्रांतीचे तंत्र: श्वासोच्छवासाचे व्यायाम, ध्यान व योग साधना आणि व्यायामाचा दैनंदिन नियम पाळणे यासारख्या तंत्रांनी मानसिक आराम मिळतो आणि मानसिक आघात झालेली व्यक्ती शांत होते.



संदर्भ

  1. National Institute of Mental Health [Internet] Bethesda, MD; Post-Traumatic Stress Disorder. National Institutes of Health; Bethesda, Maryland, United States
  2. American Psychological Association [internet] St. NE, Washington, DC. Trauma.
  3. Jonathan E. Sherin. Post-traumatic stress disorder: the neurobiological impact of psychological trauma. Dialogues Clin Neurosci. 2011 Sep; 13(3): 263–278. PMID: 22034143
  4. National Institute of Mental Health [Internet] Bethesda, MD; Treatments and Therapies. National Institutes of Health; Bethesda, Maryland, United States
  5. Better health channel. Department of Health and Human Services [internet]. State government of Victoria; Shock.

मानसिक आघात साठी औषधे

Medicines listed below are available for मानसिक आघात. Please note that you should not take any medicines without doctor consultation. Taking any medicine without doctor's consultation can cause serious problems.