अँसिडीटी - Acidity in Marathi

अम्लता हे पोटातील ऍसिडचे मुख्य कारण आहे. हायड्रोक्लोरिक ऍसिड (पोटाच्या आत उत्पादित) हा आमच्या पाचन तंत्राचा एक महत्वाचा घटक आहे जो खाण्यायोग्य अन्न कणांच्या तोड्यात मदत करतो आणि शरीराला हानिकारक बॅक्टेरियासपासून संरक्षण देतो. तथापि, पोटातील अस्तर उपस्थित करणे कठीण आहे आणि हायड्रोक्लोरिक ऍसिडचे कार्य रोखू शकते. परंतु उलटपक्षी, अन्न पाईप (एसोफॅगस) आत असलेली अस्तर तुलनात्मकदृष्ट्या सौम्य आहे आणि हा हायड्रोक्लोरिक ऍसिडच्या जबरदस्त कृतीचा प्रतिकार करू शकत नाही म्हणूनच आम्हाला बर्निंग सनसनाचा अनुभव येतो आणि ऍसिड रेफ्लक्सचे पुनरावृत्ती झालेले प्रकरण जीईआरडी (गॅस्ट्रोइओफेजल रेफ्लक्स डिसीज) म्हणून ओळखले जाते.

जेव्हा आपल्याला आम्लीयता असते, तेव्हा काय होते

• छातीत जळजळ जाणवणें- याचे कारण अन्ननलिकेत एसिड रिफ्लक्स असते, जे झोपतांना किंवा पडतांना अधिकच बिघडते. हे काही तास सतत घडू शकते आणि जेवणानंतर अजून बिघडू शकते.
• तुम्हाला घशात आणि गळ्यात एसिड रेफ्लक्समुळे वेदना होऊ शकते.
• तोंडात आंबट चवी येण्यासह, तुम्हाला खूप ढेकर येतात.
• बर्र्याचदा लोकांना मळमळ आणि संभाव्यत: उलटीही होते.
• तुम्हाला पोट पूर्ण किंवा बरेचसे फुगल्यासारखे वाटले.
• तुम्हाला सतत कोरडा खोकला राहू शकतो.
• काहीवेळा तोंडातून शिटीसारखा आवाज येतो.
• घशातील बारीक त्रास उदा. घसेदुखी किंवा घोगरे आवाज येणे
• खूप वेळ घशात वेदना
• आपल्याला गिळणें कठीण जाते,आणि काही वेळा त्याबरोबर काही वेदना देखील अनुभवू शकता.
• छाती आणि पोटाच्या वरच्या भागात वेदना.
• अॅसिड रेफ्लक्स आपल्या दाताचे एनामेल खराब करू शकते.
• काही लोकांना दुर्गंधयुक्त किंवा अप्रिय श्वास जडू शकते.
• आपल्याला शौचेत रक्त येऊ शकते किंवा ते नेहमीपेक्षा काळे असू शकते.
• कधीकधी तुमच्या उचक्या थांबतच नाहीत
• आपले वजन निष्कारण कमी होऊ शकते.

 डॉक्टरांचा सल्ला आम्लीयतेसाठी कधी घ्यावाः

आपल्याला आम्लीयतेसह खालील लक्षणे असल्यास, तर डॉक्टराची भेट घ्यावी:

• हार्टबर्नचे वारंवार प्रसंग.
• गिळण्यात अडचण, विशेषकरून जड पदार्थांच्या बाबतीत.
• अज्ञात कारणांमुळे बरेच आणि जलद वजन कमी होणे.
• दीर्घ काळ श्वासाची कोंडी, श्वास गुदमरणें आणि खोकला
• जर आपण 15 दिवसांपेक्षा जास्त काळ कोणतेही लक्षणीय आराम न येता अँटी-एसिड औषधे घेत असाल तर.
• दम्याच्या आणि अस्वस्थतेसह घोगरा आवाज येत असल्यास, अविलंब डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा
• आम्लीयतेमुळे दररोजच्या नियमित हालचाली करणें कठिण होणें
• जबडे, मान आणि तोंडाच्या आत वेदनेसह छातीत वेदना
• अनियमित नाडी, श्वास घेण्यात अडचण, अशक्तता आणि जास्त घाम येणे.
• पोटात तीव्र वेदना.
• शौचेत रक्त, काळे शौच किंवा जुलाब.

अम्लता का येते?

• वय समूह आणि लिंग विचारात न घेता अम्लता खूप सामान्य आहे. आपल्यापैकी प्रत्येकाद्वारे अम्लता अनुभवली गेली आहे आणि आपण खाल्ल्या जाणार्या खाद्यप्रकारांशी थेट जोडलेले आहे.
• संशोधनात असे म्हटले आहे की गर्भधारणेदरम्यान गर्भाच्या वाढत्या गर्भामुळे अंतर्गत स्त्रियांवरील दाब वाढल्यामुळे गर्भधारणादरम्यान बहुतेक महिलांना अम्लता येते. संशोधन देखील अतिवृष्टीवर सूचित करते किंवा गर्भधारणेदरम्यान अम्लता देखील होऊ शकते.
• असे दिसून आले आहे की तळलेले खाद्य पदार्थ नियमित वापरामुळे ऍसिड भाटाच्या शक्यता वाढू शकतात. तळलेले पदार्थ डायजेस्टमध्ये जास्त वेळ घेतात कारण ते आतड्यांमध्ये खूप मंद गतीने प्रवेश करतात कारण ते ऍसिडिक स्राव होते ज्यामुळे अम्लता येते.

अम्लतासाठी इतर कारणे

आपण असल्यास अम्लता विकसित करू शकता

• जास्त वजन किंवा लठ्ठपणा
• नियमित किंवा अगदी निष्क्रिय धुम्रपान करणारा
• आवश्यक मीठ सेवन पेक्षा जास्त खाणे.
• कमी फायबर समृध्द अन्न घेणे
• पुरेसे शारीरिक कार्य आणि व्यायाम करत नाही
• एंटिडप्रेसर्स, सेडेटिव्ह्ज, पेनकेल्लर्स, ब्रॉन्कोडायलेटर्स (दम्यासाठी वापरली जाणारी औषधे) सारख्या काही औषधे घेत आहेत.
• एक मद्यपान करणारा किंवा कॅफीन असलेले भरपूर पेय पदार्थ पिणे.
• झोपायच्या आधी किंवा जेवण करण्यापूर्वी जेवण खाणे, ते सामान्य पाचन प्रक्रियेत व्यत्यय आणू शकते आणि अम्लता होऊ शकते.

आमच्या आहारातील नमुने बदलून आणि अम्लता वाढविणार्या विशिष्ट प्रकारच्या खाद्य पदार्थांचा वापर न करता आपण अम्लतास प्रभावीपणे रोखू शकता.

आम्लीयतेवरील उपचार थोडीशीही जटिल प्रक्रिया नव्हे, फारच कमी प्रसंगांमध्ये शस्त्रक्रियेची गरज पडते. उपचाराचे प्रमुख उद्दिष्ट खाण्याच्या सवयींमध्ये बदल, जीवनशैली बदल आणि अन्ननलिकेला क्षती झाल्यास ठीक करणें असे असते.

औषधे

• एन्टॅसिड्सः सामान्यतः त्या आपल्या जवळ असलेल्या कोणत्याही औषधाच्या दुकानात मिळतात. पोटातील अत्यधिक आम्ल उत्पादन कमी करणे एसिड रिफ्लक्सचे प्रसंग टाळण्यासाठी अँटॅकिड्स खूप फायदेशीर आहेत.
• आम्लशामक औषधे: पोटात अम्ल उत्पादन कमी करण्यासाठी प्रामुख्याने दोन प्रकारच्या औषधे विहित केल्या जातात. अ) प्रोटॉन पंप इनहिबिटर आ) हिस्टामाइन 2 रिसेप्टर एंटोनिस्ट. ही औषधे अन्ननलिकेच्या किनारीची दुरुस्ती करणें आणि अति प्रमाणात अम्ल उत्पादनास प्रतिबंध करण्यास मदत करतात.
• प्रोकायनेटिक एजंट: ही औषधे अन्ननलिकेतून जेवणाचे कण व आम्ल रिकामे करण्यास मदत करतात, जेणेकरून एसिड रिफ्लक्सची न्यूनतम किंवा शून्य शक्यता असते.
• म्युकस संरक्षण पदार्थ: ही औषधे एक सुरक्षात्मक थर बनवून अन्ननलिकेतील म्युकस मेंब्रेनला सुरक्षा देण्यास मदत करतात, व त्यायोगे एसिड- रिफ्लक्सदरम्यान होणार्र्या कोणत्याही जळजळीच्या संवेदनेपासून अन्ननलिकेला वाचवतात..

शस्त्रक्रिया

शस्त्रक्रिया कधी आवश्यक असते?

• खूपवेळ औषधोपचार होऊनही लक्षणांमध्ये कोणतेही आराम मिळत नाही. कधीकधी दीर्घकाळ औषधे घेतल्याने अवांछित दुष्परिणामही होतात.
• जेव्हा एखादी व्यक्ती दीर्घ कालावधीसाठी औषधे घेऊ इच्छित नाही, तेव्हा शस्त्रक्रिया एक पर्याय असू शकते.

शस्त्रक्रियेद्वारे, स्पिंकिटरच्या(अन्ननलिकेतील वाल्व्ह) आकार व दाबाला ठीक करून ऍसिड रेफ्लिक्स कमी केले जातात. अन्न गिळण्यात अडचण येत असलेल्या लोकांसाठीही शस्त्रक्रिया योग्य पर्याय असू शकते.

जीवनशैली परिवर्तन

आहारातील बदलांव्यतिरिक्त, आल्मीयतेला प्रभावी लढा देण्यासाठी जीवनशैलीतील खालील बदलही केले जाऊ शकतात.

• औषधे (अंटीऍसिडस्) वेळेवर (जेवणाच्या किमान 30-60 मिनिटे अगोदर), ज्याने पोटातील अतिरिक्त आम्ल उत्पादन नष्ट होते.
• च्यूइंग गम वापरा (पेपरमिंट फ्लेव्हर टाळा)
• जेवण घेतल्यानंतर 2 तास पडू नका.
• झोपायच्या 2-3 तास आधी रात्रीचे जेवण घ्या.
• अत्यधिक खाऊ नका.
• ऍसिड रेफ्लक्सचे प्रसंग कमी करण्यासाठी एकवेळ अधिक जेवणाऐवजी वारंवार थोडे-थोडे जेवण घ्या.
• झोपताना आपले डोके आपल्या पायांना उश्यांचा आधार देऊन उभारीवर ठेवा. ही स्थिती अॅसिड रेफ्लक्सचे प्रसंग कमी करण्यात मदत करते.
• आम्लीयतेची समस्या कमी करण्यात मदत करण्यासाठी चालणे, जॉगिंग, योगासने, एरोबिक्स, पोहणें इत्यादींसारख्या किमान 30 मिनिटांची कोणतीही शारीरिक हालचाल करा.