తల మరియు మెడ క్యాన్సర్లు అంటే ఏమిటి?
తల మరియు మెడ భాగంలో నోరు, ముక్కు, మెదడు, లాలాజల గ్రంథులు, సైనసస్, గొంతు మరియు శోషరస కణుపులు (lymph nodes) వంటి అనేక అవయవాలు ఉంటాయి. అందువల్ల, ఈ క్యాన్సర్ ప్రపంచంలో అత్యంత భిన్నమైన క్యాన్సర్లలో 6 వ స్థానంలో ఉంది మరియు మొత్తం క్యాన్సర్ కేసుల్లో 6%గా ఉంది. అధికంగా ప్రభావితమైయ్యే అవయవం నోరు, మరియు ఈ క్యాన్సర్ వృద్ధులలో అభివృద్ధి చెందే ప్రమాదం ఎక్కువగా ఉంటుంది.
దాని ప్రధాన సంకేతాలు మరియు లక్షణాలు ఏమిటి?
మెడ మరియు తల భాగంలో అనేక అవయవాలు ఉన్న కారణంగా, ఈ క్యాన్సర్ యొక్క సంకేతాలు మరియు లక్షణాలు ప్రభావితమైన అవయవాలుపై ఆధారపడి ఉంటాయి. ఇంకా, కొన్ని సాధారణ సంకేతాలు మరియు లక్షణాలు వీటిని కలిగి ఉంటాయి:
- మెడలో గడ్డ ఏర్పడం
- దీర్ఘకాలిక దగ్గు
- బరువు నష్టం (మొత్తం శరీర బరువులో 10% కంటే ఎక్కువ)
- డిస్ఫాజియా ( మ్రింగడంలో కష్టం)
- మెడ ప్రాంతంలో పెరిగిన శోషరస కణుపులు (lymph nodes)
- తలనొప్పి
- ముఖపు తిమ్మిరి
దీని ప్రధాన కారణాలు ఏమిటి?
మన శరీరంలోని ఏదైనా కణం మ్యుటేషన్ వల్ల క్యాన్సర్ కలిగించేదిగా మారుతుంది. ఈ మ్యుటేషన్ అనేక కారణాల వల్ల సంభవిస్తుంది అందువల్ల ప్రత్యేక కారణాన్ని గుర్తించడం కష్టమవుతుంది. కొన్ని ప్రమాద కారకాలు వీటిని కలిగి ఉండవచ్చు:
- పొగాకు వినియోగం
- మద్యం సెవించడం
- (క్యాన్సర్ సంబంధిత) బలమైన కుటుంబ చరిత్ర
- వృద్ధాప్యం
- పురుషులు
- పోషకాహార లోపం
- దుమ్ము, లోహ కణాలు (metal particles) మరియు రేడియోధార్మిక పదార్ధాల (radioactive substances) కు గురికావడం/బహిర్గతం కావడం
- హానికరమైన ఎక్స్-రే కిరణాలకు గురికావడం/బహిర్గతం కావడం
ఎలా నిర్ధారించాలి మరియు చికిత్స ఏమిటి?
సాధారణంగా వివరణాత్మక ఆరోగ్య చరిత్రతో పాటు సరైన వైద్య పరీక్షలు రోగ నిర్ధారణకి సహాయం చేస్తాయి. అయినప్పటికీ, చికిత్సా ప్రణాళికను నిర్ణయించేందుకు కీలకమైన ట్యూమర్-నోడ్-మెటాస్టాసిస్ (TNM, tumour-node-metastasis) స్టేజింగ్ (staging) ద్వారా ఈ క్యాన్సర్ను వర్గీకరించడానికి కొన్ని ఇన్వాసివ్ (invasive) మరియు నాన్-ఇన్వాసివ్ (non-invasive) పరిశోధనలు అవసరం.
- రక్త పరిశోధనలు - అంతర్లీన వ్యాధి పరిస్థితుల సంభావ్యతను నిర్ములించడానికి సాధారణ రక్తం పరీక్షలు అవసరం, అవి:
- పూర్తి రక్త గణన (CBC, Complete blood count)
- కాలేయ పనితీరు పరీక్ష (Liver function test)
- మూత్రపిండాల పనితీరు ఫంక్షన్ పరీక్ష (Kidney function test)
- సిటి (CT) స్కాన్ - తల మరియు మెడ యొక్క సిటి (CT) స్కాన్ క్యాన్సర్ పరిధి గురించి తెలియజేస్తుంది
- పెట్ (PET) స్కాన్ - (PET) స్కాన్ అవయవాలకు కూడా విస్తరించే స్థాయిని గుర్తించడంలో కీలకమైనది
- MRI స్కాన్ - క్యాన్సర్ పరిధిని నిర్ణయించడానికి CT స్కాన్ కంటే మరింత ఖచ్చితమైనది
- ఫైన్ సూది ఆశించిన సైటోలజీ (FNAC) - ఆల్ట్రాసౌండ్డ్ గైడెడ్ లేదా CT గైడెడ్, క్యాన్సర్ కణజాలం నుంచి జీవాణుపదార్ధం తీసుకోవడంలో క్యాన్సర్
ఇతర క్యాన్సర్ల వలె ఈ క్యాన్సర్ల చికిత్సలో కూడా శస్త్రచికిత్స, కీమోథెరపీ, ఇమ్యునోథెరపీ, లేదా రేడియేషన్ థెరపీ లేదా ఈ చికిత్సల కలయిక ఉంటుంది.
- శస్త్రచికిత్స - ఈ క్యాన్సర్లకు చికిత్సకు ఇది ప్రధాన మార్గంగా ఉంది, దీనిలో పూర్తి ప్రభావిత భాగాలు (అవయవాలు) శస్త్రచికిత్స ద్వారా తొలగించబడతాయి లేదా క్యాన్సర్ కణాలు తొలగించబడతాయి.
- కెమోథెరపీ - ఇమ్యునోథెరపీతో పాటు, కీమోథెరపీ కూడా క్యాన్సర్ కణాలను చంపడంలో సహాయపడుతుంది. కొన్ని సందర్భాల్లో, కొన్ని సందర్భాలలో శస్త్రచికిత్సకు ముందు కీమోథెరపీ ఇవ్వబడుతుంది, తద్వారా క్యాన్సర్ కణాల పరిమాణాన్ని తగ్గించి తరువాత శస్త్రచికిత్సలో అవి తొలగించబడతాయి.
- రేడియేషన్ థెరపీ - రేడియేషన్ థెరపీ క్యాన్సర్ కణాలను చంపడానికి ప్రభావిత భాగాన్ని రేడియేట్ చేస్తుంది.