घसा दुखणे - Sore Throat in Marathi

कारणाप्रमाणे, घसेदुखीची लक्षणे व चिन्हे वेगवेगळी असू शकतात, उदा. :

• घसा दुखणें.
• घशामध्ये खाज होणें.
• अन्न आणि/किंवा पाणी गिळणें कठिन जाणें .
• घशातील ग्रंथींची जळजळ.
• घोगरा आवाज.

घसेदुखीच्या वर नमूद सामान्य तक्रारींसोबत, इतरही असू शकतात, उदा. :

• खोकला.
• ताप
• नाक गळणें
• शिंका येणें
• अंगदुखी
• डोकेदुखी
• सांधेदुखी
• थुकीमध्ये रक्त येणें
• धड, पाठ आणि पायांवर ओरखडा येणें
• कान दुखणें
• श्वसनात कठिनता
• मळमळ
• उलटी
• अशक्तपणा
• कणकण किंवा गैरसोयीची सामान्य जाणीव.

• वेदनाशामक आणि तापशामक
  जिवाणूंमुळे होणारी घसेदुखी ५ ते ७ दिवसांमध्ये कमी होते. काही वेळेस, वेदना व ताप यासारखी तीव्र लक्षणे सौम्य वेदनाशामक व तापशामकांद्वारे हाताळली जाऊ शकतात. मुलांमध्ये योग्य मात्रेबद्दल डॉक्टरांचा सल्ला घेऊन सहज उपलब्ध औषधे दिली जाऊ शकतात, जे मुलाचे वय, उंची व वजनावर आधारित असते. किशोरवयीन मुलांना घसेदुखी किंवा फ्लूसारखी लक्षणे असल्यास, एस्पिरिनसारखी औषधे डॉक्टरांच्या सल्ल्याशिवाय देऊ नये, कारण त्यामुळे तीव्र जटिल समस्या निर्माण होऊ शकतात.
• जंतूनाशक
  घसेदुखी जिवाणूजन्य संक्रमणामुळे झालेले असल्यास, जंतूनाशकांच्या क्रमाचा सल्ला डॉक्टराद्वारे दिला जाईल. संपूर्ण लक्षणे शमल्यानंतरही औषधांचे सबंध क्रम पूर्ण करणे हितावह असेल. औषधांना सूचनांप्रमाणें घेतले नसल्यास, संक्रमण परत घडू शकते किंवा शरिराच्या इतर भागांमध्ये पसरू शकते. विशेषकरून स्ट्रेप थ्रोट (स्टेप्टोकॉकल संक्रमणाद्वारे मुलांना झालेली घसेदुखी) असलेल्या मुलांचा जंतूनाशकांचा संपूर्ण क्रम मधेच सोडल्यास, मूत्रपिंडाचे आजार किंवा संधीवात होण्याचा धोका वाढतो.
• अन्य औषधे
  अंतर्निर्हित वैद्यकीय परिस्थितीमुळे घसेदुखी झाल्यास, उपचार वेगवेगळे असू शकतात आणि विशिष्ट आजारावर अवलंबून असतात.

जीवनशैली व्यवस्थापन

• औषधांसह, घसेदुखीपासून तात्काळिक आराम मिळण्यासाठी आजींच्या बटव्यातील या टिपण्या मदत करू शकतात:
• भरपूर विश्रांती घ्या आणि तुमच्या आवाजालाही विश्रांती द्या.
• घसा आर्द्र ठेवण्यासाठी भरपूर तरळ पदार्थ घ्या. कॉफी व मद्यामुळे कंठ सुकत असल्यामुळे, ते टाळा.
• घसा मऊ ठेवण्यासाठी सूप, कढण आणि गरम पाण्यासारखे गरम तरळ पदार्थ घ्या.
• कोमट मिठपाणीची गुळण्या दिवसातून  ३-४ वेळा केल्यासही मदत होते.
• लक्षणे शमवण्यासाठी थ्रोट लोझेंजेस (हिर्र्याच्या आकाराच्या गोळ्या) चुषा, पण मुलांना ते देतांना काळजी घ्या आणि कारण ते घेतल्याने त्यांना गुदमरण्याचा धोका असतो.
• घशात त्रास करू शकणारी पदार्थे उदा. सिगारेटचे धूर, ऊदबत्त्या आणि तीव्र वास असलेले पदार्थ टाळा.
• पर्यायी उपचार उदा. वनस्पतीजन्य औषधे, चहा, लिकोराइस, मार्शमॅलोची मुळे आणि चिनी वनस्पतीही मदतशीर असतात. पर्यायी उपचार सुरू करण्यापूर्वी डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.        

घसेदुखी सर्व वयोगटांच्या मुलामध्ये आढळून येणारे एक खूप सामान्य लक्षण आहे. या परिस्थितीमध्ये घसा लालसर पडून त्यात जळजळ होते व त्यामुळे व्यक्तीला अन्न गिळणें कठीण होऊन बसते. घसेदुखीच्या तीव्रतेची कारणे विषाणू असू शकतात, तरी ते जिवाणू किंवा इतर संक्रामक घटकेही असू शकतील. घसेदुखीचे कारणीभूत जिवाणूचे एक महत्त्वपूर्ण समूह म्हणजे ग्रुप ए स्ट्रेप्टोकॉकस (गॅस), जे मुलांच्या १५ ते २०% प्रकरणांमध्ये दिसून येते. भारतातही, गॅसची प्रकरणे ११ ते ३४ टक्के असतात.