निद्रानाश - Insomnia in Marathi

अनिद्राची परिभाषा म्हणजे "सवयहीन झोप किंवा झोपण्यास असमर्थता". आज आपल्यातील बहुतेक वेगवान जीवनातील जीवनात रात्रीचे झोपे मिळविण्यासाठी संघर्ष केला जातो, परंतु अनिद्रा वेगळी असते कारण ही सतत चालणारी स्थिती आहे ज्यामुळे एखाद्याला संधी मिळाल्याशिवाय झोपेत व्यत्यय येते. चांगली झोपे मिळविण्यासाठी (उदाहरणार्थ, रात्री झोपण्याच्या वेळेस आपण अंथरुणावर झोपले तरीसुद्धा आपण झोपू शकत नाही).

दिवसाच्या कामकाजाचे नुकसान म्हणजे अनिद्राची परिभाषा आणि सर्वात सामान्य लक्षणे याप्रकारे आहेत:

• रात्री झोपेत अडचण येणे.
• रात्रीच्या मध्ये जागे होणे.
• इच्छित वेळेपूर्वी जाग येणें.
• रात्रीच्या झोपेच्या नंतर थकल्यासारखे वाटणें.
• दिवस थकवा किंवा झोप.
• चिडचिड, उदासीनता, किंवा चिंता.
• एकाग्रता आणि लक्ष केंद्रित करण्यात अडचण.
• अनिद्रा असल्याने, चुका किंवा दुर्घटना वाढणे.
• तणाव डोकेदुखी (अशा वेळेस डोक्याभोवती घट्ट पट्टी बांधल्यासारखे वाटते).
• सामाजिक व्यवहारात अडचण.
• पोटाच्या विकाराची लक्षणे
• झोपण्याबद्दल चिंता असणे.

निद्रानाश टाळण्याचा सर्वोत्तम मार्ग म्हणजे खालील उपाय अवलंबणें:

• विश्रांती घेण्यास शक्य तितके जास्त झोप, नंतर झोपेत जा (झोपू नका).
• नियमित झोपण्याच्या नियोजनाची काळजी घ्या. झोपायला जा आणि रोज त्याच वेळी जागे व्हा.
• स्वतःला झोपायला लावू नका.
• दुपार किंवा संध्याकाळी कॅफिनयुक्त पेय किंवा इतर उत्तेजक पेय पिऊ नका .
• झोपी जाण्यापूर्वी मद्यपान नको.
• धुम्रपान करू नका, विशेषत: संध्याकाळी.
• झोपेच्या वेळी झोपण्याच्या खोलीतील वातावरण जुळवून घ्या.
• झोपेत आणि झोपण्याच्या 30 मिनिटे टेलिव्हिजन पाहणे टाळा.
• झोप आल्यास पलंगावर जाण्यास नकार देऊ नका.
• झोपायला जाण्यापूर्वी तणाव आणि चिंता सोडवा.
• व्यायाम नियमितपणे, पण झोपण्याच्या वेळेच्या 4-5 तास आधी नाही.
• विश्रांती तंत्रांचा वापर करणे: उदाहरणेमध्ये ध्यान आणि स्नायू विश्रांती समाविष्ट आहे.
• स्टिमुलस कंट्रोल थेरपीचा यामध्ये फायदा होतो. टीव्ही पाहणे, वाचणे, खाणे किंवा बिछान्यात काळजी घेणे टाळा. दररोज सकाळी (अगदी शनिवार व रविवार) एकाच वेळी एक अलार्म सेट करा आणि दीर्घकाळापर्यंत झोपणें टाळा.
• झोपेच्या निर्बंधः झोपेच्या निर्बंधाने अनिद्रासाठी इतर गैर-वैद्यकीय वर्तनात्मक थेरपीचा संदर्भ दिला आहे ज्यामध्ये झोपण्याच्या वेळी केवळ झोप घेण्यामध्ये मर्यादा आहे. अंथरूणावर घालवलेल्या वेळेस कमी करणे आणि अंशत: झोपण्याच्या शरीराचा नाश करणे यामुळे थकवा वाढू शकतो, जे दुसऱ्या रात्री तयार होते.
• बर्र्याच लोकांना हे माहित नसते की अनिद्रा कमी पोटॅशियम व मॅग्नेशियम असल्याचे लक्षण आहे. दोन्ही महत्त्वाचे पोषक आहेत कारण आपल्याला आपल्या शरीराला आराम करण्यास मदत करणे आवश्यक आहे जेणेकरून आपण झोपू शकता.

झोपेच्या आधी इलेक्ट्रॉनिक्स टाळण्यासाठी चांगली झोप स्वच्छता, अनिद्राचा उपचार करण्यास मदत करू शकते. अंतर्भूत कारणाचा उपचार केला जातो किंवा बंद होतो तेव्हा काही प्रकारचे अनिद्रा निराकरण होते.सर्वसाधारणपणे, अनिद्रा उपचार कारण ठरविण्यावर लक्ष केंद्रित करते. उदाहरणार्थ, जर अनिश्चितता एखाद्या तात्पुरत्या तणावपूर्ण स्थितीशी संबंधित असेल जसे जेट लॅग किंवा आगामी परीक्षा, तर जेव्हा परिस्थिती निराकरण होईल तेव्हा ती ठीक होईल. एकदा ओळखले की, हा मूळ कारण योग्यरित्या उपचार केला जाऊ शकतो किंवा दुरुस्त केला जाऊ शकतो.

अनिद्राचा उपचार प्रामुख्याने समस्येच्या कारणावर अवलंबून असतो. अनिद्राचा उपचार दोन उपचारांमध्ये विभागला जाऊ शकतो

• गैर-वैद्यकीय किंवा वर्तणूक दृष्टीकोन
• वैद्यकीय थेरपी: अनिद्राचा उपचार करण्यासाठी वापरल्या जाणा-या औषधी पदार्थांचे मुख्य वर्गीकरण हे अतिसंवेदनशील आणि कृत्रिम निसर्गशास्त्र आहेत जसे की बेंझोडायझेपिन, नॉन-बेंजोडायजेपाइन सेडेटिव्ह्ज आणि एंटिडप्रेस औषधोपचार.

बेंझोडायजेपाइन वर्गातील अनेक औषधे अनिद्राच्या उपचारांसाठी यशस्वीरित्या वापरली गेली आहेत आणि त्यात सर्वात सामान्य गोष्टींचा समावेश आहे:

• क्वेझेप (दोरल),
• ट्रायझोलॅम (हॅल्सीन)
• एस्टाझोलम ( प्रोसोम ).
• टेमाझेपॅम ( रेस्टोरिल ).
• फ्लुराझेपॅम ( डाल्मन ).
• लॉराझपेम (अतीवन).

गैर-बेंजोडायझेपीन शेडवेट्स देखील सामान्यत: अनिद्राच्या उपचारांसाठी वापरल्या जातात आणि त्यापैकी बहुतेक नवीन औषधे समाविष्ट करतात. काही सामान्य गोष्टीः

• झेलप्लॉन (सोनाटा)
• झोलपिडेम (अम्बियन किंवा अम्बियन सीआर), आणि
• एस्झोपिक्लोन ( लुनेस्ता ).

काही विरोधी डेपेसेंट ट्रायझेरॉल (डिसिरिल ,एमिट्रिप्टाईन (एल्विइल, एंडेप) किंवा डोक्सेपिन (सेनेक्वॅन, एडपिन)) देखील ग्रस्त शकते अशा रुग्णांमध्ये निद्रानाश उपचार करण्यासाठी प्रभावीपणे वापरले जाऊ शकते निराशा काही गैर-मानसशास्त्रज्ञांना अनिद्राचा उपचार करण्यासाठी वापरण्यात आले आहे, जरी या उद्देशासाठी त्यांच्या नियमित वापराची शिफारस केली जात नाही.

या भिन्न औषधांवर चर्चा करण्यासाठी आणि प्रत्येक विशिष्ट व्यक्तीसाठी कोणते सर्वोत्कृष्ट आहे हे ठरविण्याकरिता डॉक्टर किंवा झोपेचा तज्ञ उत्तम व्यक्ती आहे. यापैकी बरेच औषधांमध्ये गैरवर्तन आणि व्यसनाची क्षमता आहे आणि सावधगिरी बाळगण्याची आवश्यकता आहे. यापैकी काही औषधे डॉक्टरांच्या देखरेखीशिवाय घेतल्या जाऊ शकत नाहीत . दोन्ही मार्गांनी यशस्वीरित्या समस्येचे निराकरण करणे आवश्यक आहे आणि या दृष्टिकोनांचे संयोजन एकतर दृष्ट्यापेक्षा अधिक प्रभावी असू शकते.