लालोत्पादक ग्रंथीच्या समस्या - Salivary Gland Problems in Marathi

लालोत्पादक ग्रंथी लाळ तयार करते आणि तोंडात सोडते. तोंडात अनेक लहान ग्रंथींमध्ये तीन प्रमुख लालोत्पादक ग्रंथी आहेत. त्या आहेत:

• पॅरोटिड ग्रंथी - ही गालामध्ये कानाच्या समोर स्थित असते. वरच्या दाताजवळ याची नलिका संपते.
• सबमॅंडिब्युलर ग्रंथी - या ग्रंथी जबड्याच्या खालच्या भागात असतात, त्यांच्या नलिका खालच्या दातांच्या खाली संपतात.
• सब्लिंग्वल ग्रंथी - ही ग्रंथी जिभेखाली स्थित असते आणि तोंडामध्ये लाळ सोडते.

जेव्हा या ग्रंथींना नुकसान होते आणि पुरेशी लाळ तयार होत नाही तेव्हा याचा परिणाम लालोत्पादक ग्रंथीच्या समस्यांमध्ये होतो.यात जास्त प्रमाणात लाळ उत्पादन, अपर्याप्त किंवा पूर्ण अभाव होऊ शकते.

याची मुख्य चिन्हे आणि लक्षणे काय आहेत?

लालोत्पादक ग्रंथीच्या समस्या ग्रंथींना त्रास देतात आणि खालील लक्षणे दिसतात:

• तोंडात खराब चव.
• तोंडाचा कोरडेपणा.
• तोंड उघडण्यास अडचण.
• चेहऱ्यावर वेदना.
• जीभेखाली, मान किंवा चेहऱ्यावर सूज.
• लाळेची कमतरता.
• अतिरिक्त लाळ.

याची मुख्य कारणं काय आहेत?

लालोत्पादक ग्रंथीच्या समस्या खालील कारणांमुळे होऊ शकतात:

• सियालोलिथियासिस - कॅल्शियमचे स्टोन तयार होतात, ते  नलिकांना रोखतात आणि जळजळ होते.
• सियालाडेनाइटिस - बॅक्टीरियल संसर्गामुळे नलिकेत अवरोध होतो
• फ्लूचे विषाणू, कॉक्सस्की व्हायरस, गालगुंड, इकोव्हायरस आणि सायटोमेगाव्हायरस सारख्या व्हायरसमुळे देखील ग्रंथींवर परिणाम होतो.
• स्जोग्रेन सिंड्रोम.
• तीन ग्रंथींपैकी कोणत्याही एका ग्रंथीवर कर्करोगाचा किंवा कर्करोग नसलेला ट्यूमर.

याचे निदान आणि उपचार कसे केले जातात?

तुमचे डॉक्टर तोंडाची पूर्णपणे तपासणी करतात आणि ग्रंथी नलिकेतील कोणतेही अडथळ्यांना शोधण्यासाठी एक्स-रे घेतात. तपशीलवार माहितीसाठी एमआरआय आणि सीटी स्कॅनची आवश्यकता असू शकते. ओरँ सर्जन, नंतर प्रभावित क्षेत्राला चेतनारहित करतात आणि लाळेच्या नलिकेमधून शस्त्रक्रियेने अडथळे दूर करतात. ऑटोमिम्यून रोगाच्या निदानास मदत करण्यासाठी डॉक्टर प्रभावित ग्रंथीची बायोप्सी करू शकतात. जर समस्या कोणत्याही प्रणालीगत रोगामुळे आली असेल तर प्रथम उपचार केला जातो. कर्करोग नसलेला ट्यूमर शस्त्रक्रिया करुन काढून टाकला जातो. कर्करोगाच्या ट्यूमरना त्यांच्या शस्त्रक्रियेनंतर रेडिएशन थेरपीची आवश्यकता असते.