नाक वाहणे - Runny Nose in Marathi

शरीराची नैसर्गिक प्रतिकार यंत्रणा शरिरात आलेल्या अलर्जीला किंवा संक्रमणाला अतीसंवेदनशीलतेला प्रतिकार म्हणून श्लेष्मा तयार करते, जे नाक वाहण्याचे कारण आहे.असे लक्षात आले आहे की अतिरिक्त श्लेष्मा तयार झाल्याने घसादुखी, घशाची सूज, आणि खोकला होतो. वाहते नाक बहुतांशी स्वतःहून बरे होते ज्यामूळे त्याला कमीत कमी वैद्यकीय सेवेची आवश्यकता असते. परंतू, ते निदान न झालेल्या वैद्यकीय स्थितीचे (आजाराचे) निर्देशकही असू शकते. अधिक माहितीसाठी पुढे वाचा:

वाहत्या नाकाचे मुख्य वेधक लक्षण नासिकामार्गातून बाहेर अविरत वाहणारा श्लेष्मा हे आहे. तुम्ही वाहत्या नाकासोबत खालील लक्षणे अनुभवत असाल तर तुम्ही नाक, कान आणि घसा तज्ञाला भेटा:

• सर्दी होणे, सौम्य किंवा हलके छातीचे दुखणे, ताप, डोक्याच्या तीव्र वेदना, फोडे येणे, गुंगी येणे, स्वस्थ्यातील बिघाडासोबत वाहते नाक.
• डोळ्याखाली सूज येणे,गालांवरील सूज किंवा द्रुष्टीचे अस्पष्ट व विक्रुत होणे
• घशात तीव्र वेदना होणे किंवा आतल्या भागात पांढरे पिवळे डाग विकसित होणे (टोंसील्स)
• नाकातून घाणेरड्या वासाचा पदार्थ बाहेर पडतो ज्याचा वास असह्य असतो जो नाकाच्या एका नाकपुडीतून वाहतो आणि पांढर्र्या पिवळ्या रंगापेक्षा वेगळा ओळखता येण्यासारखा असतो.
• सततचा खोकला जो 7-10 दिवस टिकतो आणि पिवळे,हिरवे, किंवा घाणेरडे कफ (श्लेष्मा) तयार करतो.

वाहत्या नाकावर सुरुवातीला घरीच साधे उपाय करून उपचार करतात. बहुतांशी, ते वैद्यकीय हस्तक्षेपाशिवाय बरे होते. काही घटनांमध्ये जेव्हा परिस्थिती गंभीर होते तेव्हा औषधोपचारांची, श्लेष्माचा प्रवाह नियंत्रित करण्यासाठी, आवश्यकता  पडते.

• साधारणपणे, नाकाचे वाहणे सामान्य सर्दीमुळे होते. सामान्य सर्दी बरी होताच लक्षणे दूर होतात. सामान्य सर्दीवरील उपचार मर्यादीत आहेत आणि डॉक्टर भरपूर विश्रांती घेण्यासोबत भरपूर द्रव्यपदार्थ आणि निरोगी आहार घेण्याचा सल्ला देतात. सामान्य सर्दी बरी होण्याकरता 6-7 दिवस लागतात.
• तुमचे डॉक्टर काही प्रतिजैविके घेण्यचा सल्ला देऊ शकतात. तथापी, सर्दी आणि तापाची स्थिती विषाणूंमुळे होत  असल्याने, विषाणूंचे संक्रमण ताप आणि सर्दीसोबत असल्यास, प्रतिजैविके घेतल्याने फक्त लक्षणे बरी होतात. तुम्हाला तीव्र ताप असल्यास डॉक्टर प्रतिविषाणू औषधे निर्धारित करतात. प्रतिविषाणू औषधे रोगमुक्ततेची प्रक्रिया जलद करतात, परंतू संशोधन असे सांगते की बहूतेक लोकांमधे त्याची आवश्यकता नसते. प्रति-विषाणू औषधे फक्त गंभीर परिस्थितींमधेच दिली जातात.

औषधोपचार

तुम्हाला कळकळीचा सल्ला दिला जातो की  डॉक्टरच्या समुपदेशनाशिवाय कुठलीही औषधे घेऊ नका. कारण काही औषधे नको ते दुष्परिणाम करतात जसे की आजारांचे परतून येणे आणि परिस्थिती गंभीर होणे.

• संशोधन असे  सांगते की अतीसंवेदनशीलतेमूळे होणाऱ्या शिंका आणि वाहते नाक यावर एँटिकोलीनेर्जीक नेसल एलर्जी स्प्रेने प्रभाविपणे उपचार होतो.
• डॉक्टर काही अँटीहीस्टेमाइन्स (अँटी-एलर्जी) औषधं ,जसे डायफेन्हाइड्रामाइन आणि क्लोर्फेनाइरामाइन औषधं, वाहते नाक व शिंका या लक्षणांना नियंत्रीत करण्यासाठी निर्धारीत करतात. तथापी, ही औषधे, झोप आणि गुंगी आणतात.
• डिकंजेस्टंट नाकांचे फवारे जसे स्युडोएफेड्रीन,फिनाएलेफ्रीन, ओक्सीमेटाझोलीन, इत्यादी औषधं घेतली जातात जी नाक आणी कानातील अडथळे दूर करतात. तथापी, त्यांच्यासोबत अनेक दुष्परीणाम जुळलेले  आहेत ज्यात हृदयाचे ठोके जलद पडणे आणि  उच्च रक्तदाब समाविष्ट आहे. वर उल्लेख केलेली औषधे 3 दिवसांच्या वर आणि डॉक्टरांच्या सल्ल्याशिवाय घेऊ नये.

स्वतःची अशी काळजी घ्या

• क्षारयूक्त पाणी
  तुम्हाला सुचविण्यात येते की तुमचे नाक क्षारयूक्त पाण्याने स्वच्छ करा. हे केल्याने नाकातील अडथळे दूर होण्यास मदत  होती आणि श्वसनाची क्रिया व्यवस्थित होते. असा पण विश्वास आहे की नासिकामार्ग स्वच्छ करण्यासाठी क्षारयुक्त पाणी वापरल्याने विषाणू बाहेर पडतात.  क्षारयुक्त पणी वापरण्याआधी एक लक्षात ठेवा की  पाणी उकळलेले असावे आणि नाक धुण्याअगोदर समान्य तापमानावर येऊ द्यावे.
• वाफ
  वाफ घेणे नाकमोकळे करण्यासाठी अतीशय उपयुक्त आहे; ते वाहते नाक बरे करण्यासाठी उपयुक्त आहे. वाफेची व्यवस्थित मात्रा मिळण्यासाठी, उकळते पाणि भांड्यात घ्या, तुमचा चेहरा भांड्याच्या जवळ न्या, नंतर एक जाड कापड किंवा पंचा तुमच्या डोक्याच्या व भांड्याच्या सभोवताली गुंडाळून घ्या. तुम्ही स्नानगृहात गरम पाण्याचा फवारा सुरू करून व दारे खिडक्या बंद करून भरपूर प्रमाणात वाफ घेऊ शकता.
• सी जीवनसत्त्वे
  सी जीवनसत्त्वांच्या सेवनाने देखील सर्दी व ताप बरा होतो,त्यासाठी संत्री व लिंबांचे सेवन करावे.
• नीलगीरीचे तेल
  एका मोठ्या भांड्यात उकळते पाणी घ्या आणि त्यात नीलगिरी तेलाचे थोडे थेंब टाका. त्यानंतर वर उल्लेख केल्याप्रमाणे पंच्याने झाका. नीलगिरीचे तेल वाहते नाकमोकळे करण्यास उपयूक्त आहे.
• विश्रांती
  व्यवस्थीत झोप आणि संपुर्ण विश्रांती घेतल्यास लवकर  रोगमुक्त होता येते.