अ‍ॅस्पर्जर सिन्ड्रोम - Asperger Syndrome in Marathi

अ‍ॅस्पर्जर सिन्ड्रोम काय आहे?

अ‍ॅस्पर्जर सिंड्रोम (एएस) एक विकासात्मक विकार असून यामध्ये भाषा, संवाद कौशल्य तसेच  विचारांची पुनरावृत्ती संबंधीत विकृती यांचा समावेश आहे. हा एक कमी प्रमाणात आढळणारा ऑटिझम स्पेक्ट्रम डिसऑर्डरचा प्रकार आहे आणि न्यूरोलॉजिकल डिसफंक्शनद्वारे त्याचे निदान सामान्यतः लहान वयात केले जाते.

अ‍ॅस्पार्जर सिंड्रोमचे मुख्य चिन्हे आणि लक्षणे काय आहेत?

• एका वस्तू किंवा विषयातील अपारदर्शक स्वारस्य हे एएसचे विशिष्ट लक्षण आहे
• इतर सामान्य लक्षणे खालील प्रमाणे आहेत:
  • संबंध बनवण्यात करण्यात अडचण.
  • संवाद साधण्यात अडचण.
  • अनुचित सामाजिक वागणूक.
  • नित्याक्रमाच्या पुनरावृत्तीचा आग्रह.
  • हालचालींमध्ये अडचण होणे.

(अधिक वाचा: डाउन सिंड्रोमचे कारण)

अ‍ॅस्पार्जर सिंड्रोमचे मुख्य कारणं काय आहेत?

• एएसचा विकास प्रामुख्याने अनुवांशिक, जैविक आणि पर्यावरणीय घटकांमुळे होतो.
• एएस असणा-या मुलांच्या भावांना किंवा बहीणीला विकार होण्याची शक्यता जास्त असते.
• गर्भधारणेदरम्यान घेतली जाणारी काही औषधे, जसे व्हालप्रोइक ॲसिड आणि थॅलिडोमाइड, यामुळे एएसचा जोखीम वाढतो.
• उशीरा गर्भधारणा झालेल्या मुलांमध्ये एएसचा जोखीम वाढतो.

(अधिक वाचा: ओबसेसिवह कंपलसिव्ह डिसऑर्डर)

अ‍ॅस्पर्जर सिंड्रोमचे निदान आणि उपचार कसे केले जातात?

• निदानांमध्ये बालरोगतज्ञांकडून मुलाचे कौशल्य आणि क्षमतांचे मूल्यांकन करणे आवश्यक असते, जे सहसा भाषण चिकित्सक आणि मानसशास्त्रज्ञांच्या गटासोबत केले जाते.
• यात सामाजिक आणि भावनिक क्षमता, संवाद कौशल्य, शिकण्याची क्षमता, हालचालीचे कौशल्ये आणि विशेष आवडींबद्दल प्रश्न विचारले जातात.
• एएस असणाऱ्या मुलांमध्ये आणि ऑटिझम स्पेक्ट्रम डिसऑर्डर असणार्या मुलांमध्ये हा फरक आहे की एएस असणारे, भाषा कौशल्य टिकवून ठेवतात आणि सरासरी किंवा उच्च बुद्धिमत्ता दर्शवतात.

आदर्शतः, एएसच्या मुख्य लक्षणांवर लक्ष केंद्रित करण्यासाठी खालील उपचारांवर भर दिला जातो

• स्पीच थेरपीसह संवाद कौशल्य.
• ऑक्युपेश्नल थेरपीसह अवयवाच्या हालचालीतील समन्वय.
• जुन्या, पुनरावृत्ती नित्यक्रमावर लक्ष केंद्रित करणे.
• सामाजिक कौशल्य प्रशिक्षण, कॉग्निटिव्ह बिहेवियर थेरेपी आणि चिंता आणि लक्ष-संबंधित समस्यांसाठी औषधे यासह प्रभावी उपचार.

एएस पूर्णपणे बरा होऊ शकत नाही पण समर्थन, समज आणि प्रशिक्षण हे जीवनशैली सुधारण्यासाठी दीर्घकालीन मदत करू शकतात.

(अधिक वाचा: एडीएचडी उपचार)

1. Tony Attwood. The Complete Guide to Asperger's Syndrome. Jessica Kingsley Publishers, 2007. 397 pages
2. National institute of neurological disorders and stroke [internet]. US Department of Health and Human Services; Asperger Syndrome Information
3. U.S. Department of Health & Human Services. What is Autism Spectrum Disorder?. Centre for Disease Control and Prevention
4. Priya Sreedaran, M. V. Ashok. Asperger Syndrome in India: Findings from a Case-Series with Respect to Clinical Profile and Comorbidity. Indian J Psychol Med. 2015 Apr-Jun; 37(2): 212–214. PMID: 25969609
5. Department of Health. Asperger syndrome. Government of Western Australia; [internet]