निरोध: प्रकार, वापर, कसे घालावे - Condoms types, use, how to put on in Marathi

निरोध म्हणजेच एक कवचासारखे उपकरण असते, जे संभोगाच्या क़ृतीदरम्यान सुरक्षेसाठी म्हणून वापरले जातात. लैंगिकरीत्या पसरणारे आजार (एसटीडी) उदा. एड्स, हॅपिटायटिस, सिफिलिस इ. आणि गर्भनिरोध (संतति नियंत्रण) निरोध वापरण्यासाठी प्राथमिक कारणे आहेत.

विभिन्न फायद्यांसाठी एकापेक्षा अधिक लैंगिक भागीदारांसमवेत जोडपे आणि व्यक्ती दोघांद्वारे त्यांचा वापराचा सल्ला दिलेला आहे. निरोध गर्भनिरोधक उपकरणाच्या अवरोधक प्रकार असतो आणि गुप्त रोगांविरुद्ध सुरक्षा देणारी एकमेव संतति नियमन पद्धत असते. तरीही, वापरानंतर त्याला काळजीने फेकून दिले पाहिजे, कारण एकाच वापरानंतर ते निष्प्रभावी होतात आणि या संक्रमणांविरुद्ध एक माध्यम म्हणून कार्य करू शकतो.

निरोध लैंगिक आनंद कमी करतात, या सामान्य विश्वासाच्या विरुद्ध, त्यांपैकी काही संभोगाच्या नंतरच्या प्रभावांची काळजी करण्याची गरज न पडता तुमचे अनुभव वधारू शकतात. या प्रकारे निरोध संतती नियमनाची एक प्रभावी पद्धत आहे आणि म्हणून लोकसंख्या नियंत्रणासाठी भारतात कुटुंब नियोजन पुढाकारांच्या आत वापरले गेले पाहिजे. निरोध महिला आणि पुरुष अशा दोघांद्वारे वापरले गेले पाहिजे, आणि दोन्ही लिंगांद्वारे विभिन्न निरोध ढाचागत शरीररचनेवर आधारून भिन्न निरोध उपलब्ध असतात.

निरोध लैंगिक क्रियेदरम्यान एसटीडी आणि अवांछित गर्भधारणांपासून सुरक्षेसाठी वापरले जातात. निरोध वापराचे काही फायदे इथे दिलेले आहेत:

• निरोध अवांछित गर्भधारणा टाळतात
  निरोध खूप प्रभावी गर्भनिरोधक पदार्थ आहेत. योग्यरित्या वापरल्यास, ते गर्भधारणांविरुद्ध 98% प्रभावी आहेत, पण प्रायोगिकरीत्या 85%पेक्षा जास्त प्रभावी आहेत. अभ्यासामध्ये दिसून आले आहे की निरोधांचे नियंत्रक म्हणून वापर करून सर्वांत कमी गर्भधारणा दर प्राप्त केली जाऊ शकते. तुम्ही टप्पेशीर अंतर्प्रवेशाचे योग्य पालन करून गर्भनिरोधाची शक्यता वाढवण्यासाठी निरोधांची प्रभावीपणा सुधारू शकता, जसे की या लेखाच्या आनुषंगिक भागांमध्ये सूचीबद्ध केलेले आहे.
   
• निरोध लैंगिक आजारांचे निवारण करतात
  प्रजनन नियंत्रण पद्धत असल्याबरोबरच, निरोध सर्व लैंगिक रीत्या पसरणारे आजार टाळण्यात मदत करतात उदा. सिफिलिस, गॉनॉरिआ, जेनिटल वार्ट्स आणि एड्स. म्हणून, निरोध वापरण्याची कल्पना चांगली आहे, जरी तुम्ही प्रजनन नियंत्रणाच्या इतर पद्धतींवर विश्वास टाकत असाल. कोणत्याही ज्ञात पद्धतीची 100% यशाची हमी नसल्यास गर्भनिरोधाच्या तुमच्या शक्यता हे अजूनही वाढवेल.
   
• निरोध सर्व्हिकल कर्कारोगाचा धोका कमी करतो
  सर्व्हिकल कर्करोगास कारणीभूत एचपीव्ही किंवा ह्युमन पॅपिलॉमा विषाणूच्या प्रवेशाविरुद्ध बाधा बनवून सर्व्हिकल कर्करोगाच्या कमी स्तराच्या धोक्याशी निरोध संबद्ध आहेत.
   
• निरोधाचे कोणतेही सहप्रभाव नाहीत
  इतर गर्भनिरोधक उपाय भले ते मौखिक गर्भनिरोधक (गर्भनिरोधक गोळी) , आपत्कालीन गोळी ( पोस्टकॉयटल पिल) , इंजेक्शनद्वारे दिले जाणारे गर्भनिरोधक, इंट्रायुटेराइन उपकरण किंवा इंप्लांट गर्भनिरोधक असतील, त्या सर्वांचे एक न एक सहप्रभाव असतात. याने तुमच्या आरोग्यावर प्रभाव पडू शकतो. गर्भनियंत्रक गोळ्यांमुळे मासिक धर्मामध्ये हस्तक्षेप होतो, ज्यामुळे मासिक धर्मांमधील स्पॉटिंग ( दोन मासिक चक्रांमध्ये रक्तस्राव) होऊ शकतो. त्याने वजन वाढणें किंवा एमॅनॉरिआसारखे दीर्घकालिक सहप्रभाव होऊ शकतात. स्त्रियांना स्ट्रोक किंवा हृदयाघात होण्याच्या वाढीव शक्यतांची काही प्रकरणेसुद्धा नियमितपणें गर्भनियंत्रण गोळी घेणार्र्या स्त्रियांमध्ये आढळून आल्या आहेत. म्हणून, निरोध गर्भनिरोधाची सर्वात सुरक्षित पद्धत असल्याचे सहज सांगितले जाऊ शकते.
   
• निरोध वापरण्यास व नेण्यास सहज, सहज उपलब्ध आणि वेदनारहित असतात
  निरोध दुकानावर सहज उपलब्ध असतात आणि त्यांना डॉक्टरांची चिठी किंवा सल्ल्याची, इतर गर्भनिरोधक पद्धतींप्रमाणें गरज नसते. ते खूप आरामदायक आणि वेदनारहित असून तुमच्या खिशात ठेवून आरामात इकडे तिकडे नेता येतात.
   
• निरोध गर्भनिरोधाची एक अंतरणीय पद्धत आहे
  तुम्ही आणि तुमचे भागीदार सांप्रत गर्भनिरोधासाठी बघत असल्यास, पण लवकरच कुटुंबाची सुरवात करण्याची इच्छा असल्यास, निरोध तुमच्यासाठी उत्तम असू शकतात. हे संपूर्णपणें तात्काळिक, वहनीय असून तुमच्या उर्वरतेला प्रभावित करत नसतात किंवा एकदा वापरल्यास प्रसवामध्ये विलंबास कारणीभूत नसतात. ( अजून पहाः वांझपण)
   
• निरोध स्वस्त असतात
  गर्भनियंत्रणाच्या इतर पद्धतींच्या तुळनेने, निरोध स्वस्त असतात आणि तुम्ही त्याला मोफतही प्राप्त करू शकता, ज्यासाठी देशात लैंगिक आजार कमी करण्यासाठी भारत सरकाराद्वारे केलेल्या नियमित कार्यक्रमांचे तुम्हाला पालन करावे लागेल.
   
• निरोधामुळे संभोगात सुधारणा होते
  सांप्रत, विविध प्रकारचे निरोध उपलब्ध आहेत, जे वास्तविक तुमच्या लैंगिक अनुभवामध्ये सुधारणा करू शकतात किंवा तुम्हाला अधिक टिकाव धरण्यास मदत करू शकतात, जे तुम्ही निवडलेल्या निरोधाच्या प्रकारावर अवलंबून असतो. काही निरोध त्यांच्या संरचनामय थरामुळे आनंद वाढवतात, तर इतरांचे खूप अधिक वेळ संभोग होण्यासाठी मेडिकेट केले जातात, तर इतरांना एक निरंतर अवरोधमुक्त प्रक्रियेसाठी ल्युब्रिकेट केले जाऊ शकतात. कोणत्याही सहप्रभावांची चिंता न करता किंवा वीर्यपतनाच्या वेळेपूर्वी ते काढण्यावर लक्ष केंद्रित न करता, तुम्ही निरोधाचे वापर करून वास्तविक चांगल्या संभोगाचा मजा घेता.

भिन्न प्रकारचे निरोध उपलब्ध आहेत आणि तुम्ही खालील सूचीमधून सर्वोत्तम सुख आणि आरामासाठी एखादे निवडू शकता:

• सामान्य निरोध: हे लॅटॅक्स किंवा पॉलियुरेथेनने बनलेले असतात; अधिकतर सामान्यरीत्या उपलब्ध असतात.
• पातळ निरोध आणि खूप पातळ निरोध: हे सामान्य निरोधापेक्षा अधिक पातळ असतात, आणि म्हणून त्यांच्या संवेदना बेहतर असतात.
• रिब्ड कॉंडोम: दोन्ही भागीदारांच्या बेहत्तर संवेदनेसाठी बारीक रिब्स या निरोधांमध्ये जोडलेल्या असतात.
• फ्लेवर्ड कंडोममध्ये विभिन्न कृत्रिमरीत्या जोडलेले गंध असतात. ते पुदीना, द्राक्ष, चॉकलेट इ. विभिन्न गंधामध्ये उपलब्ध असून मुखमैथुनासाठी सर्वाधिक योग्य असतात.
• सुरक्षित निरोध किंवा शुक्राणूनाशक निरोध: त्याच्या टोकावर स्पर्मिसाइड असतो, जो गर्भनिरोधक कार्यांना पुढे वाढवून गर्भधारणेचा धोका कमी करतो.
• मोठे निरोधः मोठ्या प्रकारच्या जननेंद्रियासाठी.
• लहान निरोध: छोटे, बारीक किंवा लहान प्रकारच्या जननेंद्रियासाठी.
• विशेष बनवलेले निरोध: ते विशेषकरून अशा व्यक्तींसाठी बनवलेले असतात, ज्यांना व्यावसायिकरीत्या उपलब्ध निरोधांसाठी सर्वोत्तम साजेसे किंवा आराम मिळण्यात अक्षम असतात.
• वीर्यपतन विलंब करणारे: यामध्ये टोकावर संवेदना कमी करणारी पदार्थे (बॅंझॉकेन) असतात आणि ते वीर्यपतनाचा वेळ वाढवतात.
• शक्तिशाली निरोध: ते खूप जाड असतात आणि त्यांची फाटण्याची किंवा तुटण्याची शक्यता कमी असते.
• डॉटेड निरोध: त्यामुळे संप्रेरणेत सुधार होतो आणि लैंगिक सुखामध्ये वाढ होते.
• दीर्घकाळ टिकणारे निरोध: यामध्ये संभोगाचा काळावधी वाढवण्यात मदत करणारे पदार्थ (ल्युब्रिकेंट किंवा बॅंझॉकेन) असतात.
• टेक्सचर्ड निरोध: त्यामध्येव वाढीव सुखासाठी डॉट किंवा रिब्ससारखे टेक्स्चर असतात.
• ल्युब्रिकेटेड निरोध: ते प्रि-ल्युबिक्रेटेड असल्याने अंतर्प्रवेश सहज होतो. संवेदनांमध्ये ल्युब्रिकेंटद्वारे वाढ होते.
• बिगर लॅटेक्स निरोध: ते पुरुषांद्वारे लॅटेक्सच्या नकोशीसाठी वापरले जाऊ शकतात.
• अंधारात चकाकणारे निरोध: ते अंधारात पाहता येतात आणि रात्रीच्या वेळा संभोगासाठी सहज वापरले जाऊ शकतात.
• वेगॅन निरोध: निरोधाचा संश्लेषणामध्ये वापरल्या जाणार्र्या प्राणिजन्य उत्पादनांपासून मुक्त.

इथे काही सर्वोत्तम निरोधाचा ब्रॅंड दिलेले आहेत, जे भारतात सहज उपलब्ध आहेत. तुम्ही तुमच्या आवडीप्रमाणें निवडू शकता.

• ड्युरेक्स एअर अल्ट्रा-थिन निरोध
• ड्युरेक्स एस्क्ट्रा डॉटेड निरोध
• मॅनफोर्स रिब्ड डॉटेड निरोध
• मॅनफोर्स फ्लेव्हर्ड निरोध
• कामसूत्र स्किन नॅचुरल निरोध
• कामसूत्र लॉंगलास्ट निरोध
• मूड्स निरोध
• स्कोर निरोध
• प्लेगार्ड निरोध
• कॅरॅक्स निरोध

सर्वोत्तम सुरक्षा व प्रभावीपणासाठी निरोध वापर करण्याच्या या टप्प्यांचे पालन करावे:

• काळजीपूर्वक पॅकिंग उघडा आणि असे असतांना लक्ष द्या की नखे किंवा अतिरिक्त ताकदीने निरोध फाटू नये.
• पॅकिंग उघडण्यासाठी दात वापरणें टाळा, कारण त्याने फटीच्या शक्यता वाढतात.
• तुमच्या हातामध्ये निरोध पकडून तुमची बोटे आणि अंगठ्याच्या मध्ये ते धरा.
• तुमच्या उभारी आलेल्या (कडक) जननेंद्रियाच्या टोकावर त्याला ठेवा. लिंगच्छेदन केलेले असल्यास तुम्ही तुमच्या फोरस्किन (जननेंद्रियाच्या पुढच्या त्वचे) ला मागे ओढायला हवे.
• हवेची झुळूक लक्षात आल्यास, हळुवारपणें तुमची बोटे आणि अंगठा यामध्ये तिला पिळून काढा.
• तुमच्या जननेंद्रियाच्या खालच्या भागाकडे हळूहळू निरोध घेऊन सरकवा.
• ते खाली सरकत नसल्यास, तुम्ही चुकीच्या पद्धतीने पकडत आहात आणि त्याला टाकून द्यायची गरज असते. अशा वेळेस, नवीन निरोध वापरा आणि काळजीने या टप्प्यांचे पालन करा.
• संभोग किंवा कॉयटसपूर्वी निरोध योग्यरीत्या सरकवले गेल्याची खात्री करून घ्या.
• कॉयटसनंतर, त्या आधारावर निरोध धरून ठेवा, आणि वीर्यपतनाच्या वेळी ताठ असतांनाच काळजीने जननेंद्रिय काढून घ्या. खालील भागापासून निरोध न ठेवता, ते काढू अगर ओढू नका, कारण ते जननेंद्रियापासून निरोधाला वेगळे करू शकत नाही आणि त्यातील पदार्थ (वीर्य) सांडण्याची शक्यता असते.
• थोडेही वीर्य न सांडण्याबाबत सदैव काळजी घ्या, कारण याने गर्भनिरोधाला अडथळा येऊ शकतो.
• आता, निरोध कचर्र्यामध्ये काळजीने फेकून टाका. त्याला फ्लश करू नका.

पुरुष निरोध ताठ पुरुष जननेंद्रियावर बसण्यासाठी बनवलेले असते, जिथे महिला निरोध योनीमध्ये बसण्यासाठी असते आणि तो जननेंद्रियाला सैलपणें किनारीवर बसतो. हे दोन्ही प्रकारचे निरोध थोड्या वेगळ्या पदार्थांनी बनले असतात, ज्याने दोन्ही लिंगांच्या सर्वोत्तम आरामाची काळजी घेतात.

महिला निरोध सामान्यपणें खूप पातळ लॅटॅक्स ( रबरसारखे पदार्थ) किंवा पॉलियुरेथिन (प्लास्टिक पदार्थ) यापासून बनले असते, आणि महिला निरोध नाइट्राइल पॉलिमर ( कृत्रिम रबर) यापासून बनले असते. दोन्ही खूप प्रभावी गर्भनिरोध (प्रजनन नियंत्रण) उपकरणे आहेत आणि लैंगिकरीत्या पसरणार्र्या आजारांपासून सुरक्षाही देतात. तरीही, पुरुष निरोध थोडे बेहत्तर गर्भनिरोधक आहे, जे 85% गर्भनिरोध देऊ शकते, तर महिला निरोध 75% गर्भनिरोध देऊ शकते.

जोडप्यांना आलटून पालटून दोन्ही प्रकारांची माहिती देण्याची माहिती देतात, पण एकाच वेळी ते न वापरल्या गेल्याची खात्री करून दिली पाहिजे. महिला निरोधाच्या उलट, जे ताठ जननेंद्रियावर लैंगिक कृतीदरम्यान घातले जाते, महिला निरोधाला आपण अंतर्प्रवेश देऊ शकतो, कारण तो तिथे खूप वेळ राहतो. याने संभोगाच्या कृतीदरम्यान अडसर टाळण्यात मदत होते. प्रि-ल्युब्रिकेटेड (महिला) निरोधसुद्धा व्यावसायिकरीत्या उपलब्ध आहेत. पण, बेहत्तर उपलब्धतेमुळे, आपल्या देशात बेहत्तर माहिती आणि स्वस्त किंमतीमुळे, पुरुष निरोध सामान्यपणें वापरले जाते.

फेमिडॉम (महिला निरोध) च्या सर्वोत्तम प्रभावितेसाठी या सामान्य टप्प्यांचे पालन करा :

• पॅकिंग काळजीपूर्वक उघडा, निरोध न फाटण्याची काळजी घ्या.
• तुमच्या हातामध्ये त्याला ठेवा आणि दोन रिंग शोधा, ज्यापैकी एक मोठे आणि एक लहान असेल.
• आता, तुमचे पाय पसरा आणि आरामशीर पद्धतीने बसा.
• तुमच्या अंगठ्याने आणि बोटांनी लहान रिंगला पिळा आणि त्याला योनीमध्ये घाला.
• आरामशीर पद्धतीने त्याला जेवढे वर जाईल तेवढे योनीमध्ये ढकला आणि यासाठी तुमच्या बोटांची मदत घ्या. आम्ही तुम्हाला काळजी घेण्याची विनंती करतो, जेणेकरून खूप आत जाऊन निरोधापासून तुम्हाला त्रास होणार नाही.
• लहान रिंग आरामशीरपणें आणि संपूर्णपणें तुमच्या योनीच्या आत असल्याची खात्री करा.
• निरोधाच्या खुल्या टोकावर मोठे रिंग शोधा. ते तुमच्या योनीभोवतीच्या भागाला झाकले पाहिजे, कारण त्याचे कार्याची सुरक्षा असते.
• ते त्या स्थितीत असल्याची आणि घुमवले किंवा फिरवले न जाण्याची खात्री करून घ्या.
• तुम्ही ही पद्धती करू शकता आणि संभोगाच्या कार्यापूर्वी फेमिडॉम्स प्रविष्ट करू शकतात, पण तुम्ही आणि तुमच्या भागीदाराने निश्चिती केली पाहिजे की जननेंद्रिय आच्छादित भागामध्ये निरोधाच्या आत थेट जाते आणि निरोध व योनीच्या भागांमध्ये अडकून बसू शकत नाही.
• कॉयटसनंतर, काळजीने तुमच्या योनीभोवतीच्या मोठ्या रिंगला ओढून आणि पिरगळून काळजीने निरोध काढा.
• वीर्य न निसटून आत सांडण्याची खात्री करून घ्या.
• शेवटी, त्याला कचरापेटीत टाका.

निरोध खूप सुरक्षित आहेत आणि कोणीही ते सहजरीत्या काढू शकते. त्यामुळे तुमच्या लैंगिक किंवा सामान्य आरोग्यवर कोणतेही गंभीर सहप्रभाव किंवा धोके निर्माण होत नाहीत. तरीही, काही लोकांना लॅटेक्सची अलर्जी असू शकते, ज्याने त्यामध्ये एक प्रकारची खाज किंवा गैरसोय निर्माण होऊ शकते. असे व्यक्ती पॉलियुरेथेन निरोधाचा प्रस्ताव निकडू शकतात, ज्याने तीच ताकद व सुरक्षा मिळते. नैसर्गिक निरोधही उपलब्ध आहेत, पण ते एसटीडीविरुद्ध सुरक्षा देण्यास निष्प्रभावी असलेले आढळतात.

काही व्यक्ती कमी झालेल्या लैंगिक सुखाचा आणि संवेदनशीलतेचा सल्ला निरोध वापरतांना संभोगाच्या कृतीदरम्यान देतात. अशा प्रकरणांमध्ये, अल्ट्राथिन किंवा टेक्सचर्ड निरोध वापरले जाऊ शकतात, जे खूप संप्रेरणात्मक असतात आणि तेवढीच सुरक्षाही देऊ शकतात.

काही पुरुषांसुद्धा असे वाटते की संभोगाच्या क्रियेदरम्यान निरोध घालणें एक अडसर म्हणून काम करते व नैसर्गिक प्रक्रियेला अडवते. त्यांपैके काही असेही म्हणतात की त्यांना उत्तेजित असल्याचे आणि लिंग ताठ झाल्याचे निरोध घातल्यानंतर वाटत नाही, ज्याचे कारण वेळेचा अंतरण असतो. अशा जोडप्यांसाठी आम्ही फॅमिडॉम (महिला निरोधा) च्या वापराचा सल्ला देतात, कारण तुम्ही संभोगादरम्यान नीट प्रविष्ट केले जाऊ शकते आणि ते तिथेच राहू शकते. ते पुरुष निरोध म्हणून प्रभावी आणि टिकाऊ असतात आणि त्यांना चांगले पर्याय बनवतात. तरीही, महिला व पुरुष निरोध एकाच वेळी न करण्याची खात्री करून घेतली पाहिजे. याने निरोध फाटून दोघांनाच धोका वाढू शकतो.

 (अधिक पहा: स्तंभनदोष)

काही वेळा, निरोध पडू शकतात किंवा फ़ाटू शकतात, जो गरोदरपण्याचा धोका किंवा लैंगिक दोषांचा संपर्क वाढवतो. हे अयोग्य स्थिती किंवा अत्यधिक बळाचा वापर केल्यामुळे होतो. हे टाळण्यासाठी, आम्ही विहित केलेले टप्पे काळजीने पालन करण्याचा आणि योग्य ल्युब्रिकेंट वापरण्याचा सल्ला देतो. जल आधारित ल्युब्रिकेंट महिला निरोधांबाबत वापरले पाहिजे, ज्याने हालचाली मऊ होतात आणि झीज टाळतात. तेल आधारित ल्युब्रिकेंट उदा. व्हॅसलीन किंवा पेट्रोलिअम जेली यांचे वापर निरोधाची तूट किंवा क्षती टाळण्यासाठी नेहमीच टाळले पाहिजे.

निरोध योग्य ठिकाणी लावूनही अपयशी ठरल्याचे काही प्रकरणांमध्ये माहिती पडले आहे, जिथे तेव्हाही गर्भधारणा होते. हे बाद झालेल्या किंवा अयोग्य निरोधाबाबत अधिक सामान्य आहे. हे टाळण्यासाठी, तुम्ही वापरण्यापूर्वी निरोधाचे एक्सपायरी डेट नेहमी तपासले पाहिजे. तुम्ही घराच्यात तापमानावर त्याला साठवण्याची काळजी घेतली पाहिजे, जे गरम किंवा थंड असे काहीही नसते. ताप, आर्द्रता किंवा थेट सूर्यप्रकाशापासून ते टाळण्याची काळजी घेतली पाहिजे, कारण त्याने त्याला क्षती होऊ शकते. अपयश टळावे म्हणून एकाच वेळी दोन निरोध वापरू नका किंवा एक निरोध परत वापरू नका.